Đánh giá tác động của sửa đổi, bổ sung thuế TNDN và thuế GTGT tại Việt Nam

Với mục đích tiếp tục hoàn thiện nội dung của Luật Thuế TNDN và GTGT, cũng như xem xét việc hoàn thiện nội dung này có tác động ảnh hưởng thế nào đến nền kinh tế, ngân sách tài khoá, tới các doanh nghiệp, thị trường hàng hoá tại Việt Nam. Ngày 01/2/2013, Viện Chiến lược và chính sách tài chính - Bộ Tài chính phối hợp với Phái đoàn Liên minh Châu Âu tại Việt Nam tổ chức hội thảo “Đánh giá tác động của sửa đổi, bổ sung thuế TNDN và thuế GTGT tại Việt Nam”. Tham dự hội thảo có Viện trưởng Viện Chiến lược và chính sách tài chính, Vũ Nhữ Thăng; Đại diện của Phái đoàn liên minh Châu Âu tại Việt Nam, ông Bryan Fornari; các chuyên gia kinh tế trong và ngoài nước.

Theo dự thảo sửa đổi của Luật Thuế TNDN, một trong những nội dung quan trọng đó là mức thuế suất thuế TNDN giảm từ 25% xuống 23%, với doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ được áp dụng thuế suất 20%. Đối với Luật thuế GTGT, giữ mức thuế suất 10%, chưa thu hẹp nhóm thuế suất 5% đối với các mặt hàng tiêu dùng trong nước; đồng thời bổ sung quy định áp thuế suất 0% đối với hàng hoá, dịch vụ xuất khẩu là hàng hoá, dịch vụ được tiêu dùng ở ngoài Việt Nam.

Đánh giá về tác động của cải cách thuế GTGT và thuế TNDN ở Việt Nam, chuyên gia kinh tế Trương Bá Tuấn - Viện Chiến lược và chính sách tài chính cho biết, số thu từ thuế GTGT dự kiến sẽ không chịu tác động nhiều vì không điều chỉnh thuế suất phổ thông, số thu từ thuế TNDN dự kiến giảm. Theo tính toán của Bộ Tài chính, dự kiến số thu giảm do điều chỉnh thuế suất thuế TNDN năm 2014 sẽ là khoảng 14 nghìn tỷ đồng (trong ngắn hạn), số thu giảm có thể bù đắp thông qua sự tăng thu từ các nguồn khác do sự gia tăng về đầu tư từ ảnh hưởng của việc giảm thuế suất thuế TNDN (trong dài hạn). Ông Tuấn cũng cho biết, thực tiễn những lần điều chỉnh thuế suất thuế TNDN năm 2003 và 2008 cho thấy thuế suất giảm nhưng vẫn duy trì được ổn định mức độ động viên về thu ngân sách. Khu vực doanh nghiệp nhà nước tiếp tục là khu vực có đóng góp quan trọng nhất về nguồn thu từ thuế TNDN. Số giảm thu NSNN khi áp dụng mức thuế suất 20% đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ dự kiến cũng sẽ không lớn và sẽ thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp này. Bên cạnh đó, việc cải cách thuế này sẽ hỗ trợ thúc đẩy hoạt động đầu tư sản xuất trong nước; thúc đẩy cải cách hành chính thuế.

Đồng tình với quan điểm của ông Tuấn, ông Miles K.Light, chuyên gia kinh tế của Phái đoàn Liên minh Châu Âu cũng cho rằng, giảm thuế TNDN sẽ làm tăng GDP cũng như phúc lợi cho hộ gia đình sẽ tăng lên.

Để trả lời câu hỏi, nếu việc áp dụng thuế GTGT 10% đối với tất cả các mặt hàng cả tiêu dùng trong nước và hàng hoá xuất nhập khẩu thì khi đó kết quả tác động sẽ như thế nào. Ông Miles K.Light cho biết, thuế GTGT áp dụng đối với hàng hoá XNK chiếm 1/3 trong tổng số thu thuế GTGT của Việt Nam. Do đó khi tăng thuế GTGT từ 5% lên 10% đối với một số mặt hàng thì số thu từ thuế GTGT cũng sẽ tăng, tuy nhiên, nó sẽ làm giá hàng nhập khẩu tăng, sẽ khuyến khích người tiêu dùng dùng hàng nội địa, nhưng các doanh nghiệp nhập khẩu sẽ chịu tác động tiêu cực, do đó cũng cần tính toán đến việc có tăng thuế GTGT đối với mặt hàng nhập khẩu hay không.



Cũng có ý kiến tại hội thảo cho rằng, nhiều DN lại không quan tâm nhiều đến thuế suất TNDN mà lại quan tâm đến quản lý thu thuế thế nào, chính sách hành thuế có ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp hay không hoặc có nhiều doanh nghiệp lại rất quan tâm đến môi trường đầu tư… Trả lời vấn đề này, ông Miles K.Light cho biết, nếu giảm thuế TNDN ở Việt Nam thì cần phải cân nhắc đến tác động tổng thể, việc giảm dần mức thuế suất thuế TNDN sẽ tăng tính hấp dẫn của môi trường đầu tư bởi mức thuế suất 23% đảm bảo sự cạnh tranh về thuế TNDN, phù hợp với xu thế chung trên thế giới hiện nay. Điều này cũng góp phần làm tăng uy tín và khả năng cạnh tranh của quốc gia trong khu vực, khi đó sẽ có nhiều nhà đầu tư mở rộng vào Việt Nam hơn và sẽ làm gia tăng hoạt động kinh tế tại Việt Nam.