Từ thu thuế sang nộp thuế

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán

Trong chiến lược cải cách thuế đến năm 2010, việc người dân và doanh nghiệp tự tính, tự khai, tự nộp thuế, tự chịu trách nhiệm sẽ được xem là cốt lõi của sự đổi mới.

Môi trường đầu tư hấp dẫn từ thuế

Theo Tổng cục Thuế, cơ chế tự tính, tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm cho phép tất cả các nhà đầu tư trong và ngoài nước chủ động hoàn toàn trong nộp thuế. Tuy nhiên, sự vận hành của một cơ chế quản lý mới, khác hẳn trước đây, đòi hỏi những điều kiện đi kèm không thể thiếu như trang bị kiến thức về thuế cho mọi người, công khai và phổ biến trình tự, thủ tục tính, kê khai, nộp thuế và đặc biệt là dịch vụ về thuế.

Các công ty độc lập tư vấn về thuế ở Việt Nam mới chỉ đếm trên đầu ngón tay và thường là một bộ phận riêng của các công ty kiểm toán. Đơn giản vì tư vấn và dịch vụ thuế từ trước đến nay không có cơ hội phát triển khi mà quyết toán thuế của doanh nghiệp vẫn phải đợi sự đồng ý của cơ quan thuế.

Nhưng sắp tới, một khi phải tự tính, tự nộp, tự chịu trách nhiệm về thuế, doanh nghiệp không thể không nhờ cậy đến tư vấn thuế. Ngay cả bộ phận kế toán, vốn nắm rõ quy trình tính thuế và nộp thuế của doanh nghiệp, cũng không thể nào biết hết mọi ngóc ngách về thuế. Việc tính toán và tự khai cần đúng và đủ, nếu không sau này cơ quan thuế hậu kiểm, doanh nghiệp có thể gánh chịu những hậu quả khó lường. Do đó vai trò to lớn của tư vấn thuế đã được khẳng định.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Vấn đề còn lại là liệu dịch vụ này có “bùng nổ” trong vòng 3-5 năm tới để hỗ trợ cho cơ chế quản lý thuế mới? Các nhà đầu tư nước ngoài nhìn nhận dịch vụ về thuế như một chất xúc tác để hoàn thiện môi trường đầu tư Việt Nam bởi như vậy khung pháp lý về thuế sẽ trở nên minh bạch, rõ ràng và nhất quán.

Bên cạnh đó, đầu tư vào Việt Nam sẽ có sức hút mạnh mẽ hơn thông qua những điểm nhấn của chính sách thuế. Thứ nhất là thuế suất. Ông Nguyễn Văn Ninh, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, nói: “Giới đầu tư nước ngoài, trong các cuộc tiếp xúc với Bộ Tài chính gần đây đều thừa nhận chính sách thuế đang hấp dẫn hơn. Mặt bằng thuế suất Việt Nam thuộc loại trung bình thấp của khu vực. Thuế thu nhập doanh nghiệp của Việt Nam là 28% so với 33% của Trung Quốc. Thuế giá trị gia tăng của ta cũng chỉ còn hai mức 5%, 10% so với 17% của Trung Quốc. Điều mà các nhà đầu tư kiến nghị nhiều là chuyện khống chế chi phí quảng cáo, tiếp thị ở mức 10%. Họ yêu cầu tính chi phí tiếp thị theo thực chi”.

Thứ hai là chính sách thuế sẽ phù hợp với các cam kết quốc tế. Nói một cách khác, sự bảo hộ doanh nghiệp trong nước bị thu hẹp. “Nhà nước bảo hộ có thời hạn những mặt hàng nhạy cảm (phân ra hai loại: loại trừ tạm thời và loại trừ hoàn toàn khỏi việc cắt giảm thuế quan), nhưng chúng ta không thể đóng cửa, vì càng đóng cửa ta càng thụt lùi so với thế giới”, ông Ninh nhấn mạnh.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Ngay trong ngành tài chính, quan điểm bảo hộ để bảo vệ nguồn thu ngân sách cũng đang thay đổi. Nhà nước sẽ chỉ bảo hộ những lĩnh vực non trẻ, dám đổi mới để đạt hiệu quả cao, còn những ngành trì trệ, hiệu quả thấp, bảo hộ lâu dài cũng không thể làm tăng nguồn thu. Hơn nữa, doanh nghiệp nội địa một khi đối mặt với “sóng gió” hội nhập sẽ cứng cáp, khẳng định vị thế của mình và đây chính là nền tảng bứt phá cho thu ngân sách.

Một lộ trình thích hợp

Cơ chế tự khai, tự nộp được thí điểm từ năm 2004 đối với cục thuế Quảng Ninh, Tp.HCM và từ ngày 1/1/2005 mở rộng ra với cục thuế Hà Nội, Bà Rịa-Vũng Tàu, Đồng Nai.

Từ ngày 1/9/2005 đến nay, cơ chế này đã được triển khai thêm ba bước, gồm: tăng số doanh nghiệp, cá nhân tự khai tự nộp ở cục thuế Tp.HCM; thực hiện tự khai, tự nộp với tất cả các sắc thuế; áp dụng tự khai tự nộp đối với một số chi cục thuế địa phương quy mô vừa.

Trong hai năm 2006 - 2007, cơ chế tự khai, tự nộp dự kiến được mở rộng địa bàn áp dụng và nâng số đối tượng thực hiện. Mục tiêu đến cuối năm 2007 là hầu hết doanh nghiệp sẽ được quản lý theo cơ chế mới và số thu từ việc nộp thuế theo cơ chế mới chiếm khoảng 80% số thu từ doanh nghiệp toàn quốc.

Cơ chế tự khai, tự nộp không thể thực hiện đồng loạt, trên diện rộng với mọi địa phương chủ yếu do trình độ quản lý của ngành thuế còn thấp. Ông Ninh thừa nhận: “Trình độ quản lý thuế của ta còn khoảng cách khá xa so với các nước khu vực. Phương pháp thực hiện cải cách thuế, vì vậy, phải theo lộ trình, kết hợp quản lý hiện đại và quản lý truyền thống”.

Những đối tượng có thể nộp thuế theo cơ chế mới sẽ được quản lý theo hệ thống cơ sở dữ liệu tin học. Với những đối tượng còn lại, cơ quan thuế thực hiện cơ chế giám sát, quản lý chặt chẽ đầu ra, ấn định thuế, khấu trừ tại nguồn, ủy nhiệm thu.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Nhà nước đã quyết định chi hơn 4.000 tỉ đồng cho công việc tin học hóa ngành thuế trong năm năm tới với quyết tâm xây dựng cơ sở dữ liệu về tổ chức, cá nhân nộp thuế, so với mục tiêu tăng mức độ ứng dụng tin học 20%/năm trong quản lý thuế. Hệ thống thông tin của cơ quan thuế sẽ nối mạng với các bộ ngành và việc khai, nộp thuế điện tử sẽ được thí điểm trong năm 2006.

Có thể hình dung một ngày nào đó, mọi người trong độ tuổi lao động sẽ được cấp mã số thuế, ngồi ở nhà qua mạng, tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm về thuế!

Có vẻ giấc mơ về nộp thuế qua mạng không còn xa nhưng cũng chưa phải gần, khi mà trong lộ trình cải cách thuế tới tận năm 2008 mới là thời điểm đưa giáo dục thuế vào trường học (Trong sách giáo khoa về giáo dục công dân của trường học hiện nay không hề có nội dung giáo dục về thuế). Đào tạo cán bộ ngành thuế thì trong văn bản nào cũng nhắc đến, nhưng đào tạo chuyên sâu theo kiểu mỗi người, mỗi bộ phận một chức năng, không “ôm” nhiều việc vẫn chưa thành quy định cụ thể.

Đó là chưa kể ngành thuế chưa đặt mục tiêu đào tạo cán bộ tuyên truyền, thử hỏi làm sao góp phần nâng cao ý thức tự giác nộp thuế của người dân? Ở các nước, trung bình 30% cán bộ thuế làm công tác tuyên truyền, còn ở Việt Nam tỷ lệ này là 1%!

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Tất cả mọi khoản chi tiêu quốc gia đều trông vào thuế và huy động thuế năm nào cũng cao hơn năm trước (huy động thuế ở Tp.HCM năm 2004 gấp 34 lần năm 1990, huy động thuế của cả nước cùng thời gian trên gấp 20 lần), thế nhưng có bao nhiêu phần trăm tiền thuế hàng năm được chi cho công tác tuyên truyền, giáo dục thuế? Ngay cả Bộ Tài chính cũng chưa có câu trả lời!