Mô hình quản lý thuế đối với doanh nghiệp lớn

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán

Cơ cấu tổ chức của LTO ở các nước rất khác nhau, tuỳ thuộc vào những yếu tố như qui mô về địa lý quốc gia, sự phân bổ của NNT trên lãnh thổ quốc gia đó, việc tổ chức thực hiện các qui định của cơ quan thuế và khu vực công.

Thông thường LTO có 3 mô hình tổ chức: (1) bộ phận LTO đơn nhất quản lý tất cả NNT lớn nhất; (2) có một văn phòng LTO và một số chi nhánh ở các khu vực khác nhau; (3) rất nhiều văn phòng LTO tự trị ở khắp đất nước.

Khi cân nhắc mô hình phù hợp nhất cho Việt Nam, cần xem xét sự phân bổ về địa lý của NNT lớn. Mặc dù chưa có thông tin chi tiết, nhưng có thể nhận thấy, phần lớn NNT lớn tập trung ở hai khu vực dân cư chính là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Mức độ sở hữu và kiểm soát cao của cơ quan thuế địa phương đối với hoạt động quản lý thuế tại khu vực của họ làm cho vấn đề quyết định cơ cấu tổ chức tốt nhất của Việt Nam trở nên rắc rối. Dường như địa phương có vẻ ngần ngại nếu phải từ bỏ quyền kiểm soát đối với NNT thuế lớn, do điều này liên quan đến vấn đề phân bổ/chia sẻ số thu đối với các sắc thuế. Vì việc thành lập LTO độc lập ở tất cả các vùng miền, kể cả những nơi chỉ có một hoặc hai NNT lớn cư trú là không hiệu quả, nên việc tìm giải pháp thực tiễn giải quyết vấn đề này là điều cần thiết. Có thể những lo lắng về thẩm quyền của địa phương sẽ lắng dịu nếu họ được chứng minh rằng, các qui trình minh bạch sẽ được thực hiện để bảo vệ quyền lợi của địa phương trong việc phân chia số thu; việc thành lập LTO sẽ làm tăng số thu và sẽ đem lại lợi ích trực tiếp cho ngân sách địa phương của tỉnh, thành phố đó.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Về những khó khăn khi đưa NNT lớn vào LTO, có thể cân nhắc 2 giải pháp cho cơ cấu tổ chức của LTO. Những giải pháp này bao gồm: Thành lập Văn phòng LTO cấp trung ương ở Tổng cục Thuế, nhưng sẽ phân cấp hoạt động của LTO và đặt dưới sự kiểm soát của Cục Thuế; Thành lập văn phòng LTO hoàn chỉnh ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh để quản lý NNT lớn tại những thành phố này.

Cả 2 giải pháp này đều đáng cân nhắc để cải thiện việc quản lý NNT lớn ở Việt Nam. Khi chưa có dữ liệu tích luỹ từ kinh nghiệm quản lý về qui mô và phân bố của NNT lớn, thì rất khó so sánh chính xác tính ưu việt của mỗi giải pháp, nhưng với giả thiết hầu hết NNT lớn tập trung ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh thì giải pháp 2 có thể là giải pháp hiệu quả và ít tốn kém nhất bởi 4 lý do sau:

Thứ nhất, việc thành lập các văn phòng tập trung để quản lý các LTO tại địa phương và để xây dựng các chương trình đặc biệt phù hợp với quản lý NNT lớn là nhân tố quan trọng đem lại sự thành công cho việc triển khai và điều hành LTO. Nếu để các văn phòng này dưới tầm kiểm soát của Cục Thuế với thực trạng công tác quản lý hiện tại thì sẽ kém hiệu quả hơn so với các nước khác.

Thứ hai, việc thành lập các văn phòng LTO ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh sẽ giúp tập trung tốt hơn các nguồn lực và chuyên môn, do đó sẽ tránh chi phí phát sinh nếu thành lập LTO ở mỗi Cục Thuế. Với giả thiết số đông NNT lớn tập trung tại 2 thành phố lớn thì có nghĩa là rất ít NNT lớn bị nằm ngoài sự kiểm soát của LTO.

Thứ ba, việc giải quyết lại những vấn đề thuế phức tạp liên quan đến NNT lớn thường đòi hỏi phải liên hệ với cấp cao hơn bình thường, có thể tại cấp Cục Thuế. Việc thành lập LTO ở cấp cao hơn cấp Chi cục Thuế sẽ củng cố đáng kể độ tin cậy của LTO trong quan niệm của những NNT quan trọng nhất này.

Thứ tư, một LTO thành công sẽ cần những cán bộ giỏi nhất và có năng lực nhất ngành thuế. Với trình độ tương đương với cấp Chi cục Thuế, LTO sẽ không thể thu hút những cán bộ phù hợp nhất và cũng không thể có chế độ phúc lợi phù hợp cho cán bộ.

Vì vậy, vấn đề quan trọng nhất đối với sự thành công của LTO là mỗi chi nhánh của LTO sẽ báo cáo trực tiếp cho LTO cấp trung ương tại Tổng cục Thuế. Cán bộ lãnh đạo cấp cao tương đương với cấp Phó Tổng cục trưởng sẽ phụ trách LTO trung ương. Cơ cấu tổ chức của văn phòng LTO địa phương cũng sẽ theo mô hình chức năng, như các cơ quan thuế khác. Tuy nhiên, để giải quyết sự phức tạp hơn các vấn đề thuế đối với NNT lớn, hầu hết các LTO hiện đại nhất còn có thêm những đặc điểm sau đây:

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Chuyên môn hóa theo ngành nghề: Vì các LTO được thành lập để dành sự tập trung đặc biệt vào NNT thuộc các ngành nghề và lĩnh vực thương mại quan trọng nhất của quốc gia, nên thông thường, cán bộ LTO được nhóm theo 5-7 ngành nghề hoặc các phân nhóm như ngân hàng, bảo hiểm, vận tải, viễn thông... ở một số LTO lớn, các nhóm ngành nghề chính sẽ tiếp tục được chia nhỏ, nhằm tạo sự chuyên môn hóa sâu hơn vào lĩnh vực ngành nghề đó để nghiên cứu thêm về ngành. Điều này giúp có sự chuyên môn hóa ở cấp độ rất chính xác và tăng cường tính thống nhất của phương pháp tiếp cận. Các đội thanh tra sẽ được giao phụ trách từng ngành nghề. Đội thanh tra do đội trưởng có nhiều kinh nghiệm phụ trách, và được hỗ trợ bởi các thanh tra viên giỏi kỹ năng, có kinh nghiệm và kiến thức chuyên sâu, phù hợp với ngành nghề cụ thể mà họ phụ trách.

Đội đánh giá chất lượng (QRT): Nhiều trong số các LTO hoạt động hiệu quả nhất đã thành lập QRT để hỗ trợ việc đảm bảo hoàn thành các vụ việc thanh tra lớn nhất, theo đúng mục đích và đạt tiêu chuẩn cao, đồng thời đảm bảo sự thống nhất của các vụ việc thanh tra được tiến hành bởi các nhóm thanh tra theo ngành khác nhau. Các đội QRT này còn tạo ra một cơ chế tối thiểu hoá cơ hội thông đồng giữa cán bộ thanh tra và NNT. Đội QRT gồm các cán bộ hoàn toàn độc lập với đội thanh tra. Nhiệm vụ của họ là kiểm tra phạm vi, phương hướng và thời gian thực hiện thanh tra, nhằm đảm bảo sự minh bạch, định hướng và chất lượng chung của công tác thanh tra.

Đội hỗ trợ hành chính: Đội hỗ trợ hành chính nhằm đảm bảo các cán bộ nghiệp vụ có kỹ năng không phải mất thời gian thực hiện những công việc hành chính. Nói chung, bộ phận hỗ trợ độc lập cung cấp dịch vụ cho tất cả các nhóm ngành nghề được thành lập để giải quyết các công việc chức năng như lưu trữ thư từ, công văn chung và các giấy tờ liên quan của NNT.

Đội dự báo rủi ro: Mọi văn phòng LTO hiệu quả đều có một đội hoặc bộ phận, có chức năng thu thập và phân tích tất cả những thông tin sẵn có phản ánh hoặc góp phần để tìm hiểu hoạt động và mức độ tuân thủ của NNT thuộc quản lý của mỗi nhóm ngành nghề. Thông tin do các đội này thu thập được sử dụng để hỗ trợ việc lựa chọn trường hợp thanh tra, xây dựng chương trình thanh tra và xây dựng kế hoạch thanh tra cho NNT cụ thể.

Bộ phận quốc tế và kỹ thuật đặc biệt: Vì nhiều tập đoàn công ty lớn (conglomerates) đều có công ty liên kết ở nước ngoài. Các LTO được tổ chức theo chức năng tốt là thành lập bộ phận chuyên biệt đại diện cho các nhóm ngành nghề để giải quyết các vấn đề quốc tế của toàn bộ văn phòng LTO. Bộ phận này có nhiệm vụ giải quyết các vấn đề như thực hiện hiệp định tránh đánh thuế 2 lần, phân tích giá chuyển nhượng (kể cả vốn hóa mỏng), các thỏa thuận định giá trước và các giao dịch xuyên quốc gia.

Về nhân sự, phân bổ cán bộ hợp lý cũng như cơ cấu lương và phúc lợi xứng đáng là yếu tố quan trọng cho sự thành công của LTO và thu hút cũng như giữ được cán bộ chuyên nghiệp và có năng lực để giải quyết những vấn đề phức tạp trong các giao dịch thuế của NNT lớn. Một trong những quyết định đầu tiên được đưa ra là xác định số lượng và yêu cầu trình độ của cán bộ cần thiết để điều hành LTO một cách hiệu quả. Nói chung, phải có số lượng nhân sự đầy đủ để phân bổ vào các chức năng quản lý thuế phù hợp như kê khai và kế toán thuế, thanh tra, thu nợ và cưỡng chế thuế, hệ thống thông tin và hỗ trợ NNT. Mặt khác, cần lưu ý không nên để quá nhiều cán bộ trong LTO, vì như vậy có thể làm phức tạp cho công tác quản lý và cản trở sự phối hợp giữa các chức năng. Mặc dù số lượng cán bộ thực tế làm việc trong LTO của mỗi nước khác nhau, tuỳ thuộc vào cơ cấu của nhóm cán bộ hỗ trợ, cơ cấu tổ chức của LTO…, con số ước tính cho thấy một văn phòng LTO quản lý 1.000 NNT lớn bao gồm khoảng 150 cán bộ (không bao gồm cán bộ hỗ trợ), trong đó, 50% nguồn nhân lực thực hiện chức năng thanh tra.

Vì LTO giải quyết những vấn đề phức tạp nhất của ngành thuế nên cần phân bổ nhân sự xuất sắc nhất của tổ chức về LTO. Điều quan trọng là cần có sự quan tâm đặc biệt đối với công tác tuyển dụng và chế độ phúc lợi cho những cán bộ có chất lượng này. Cán bộ thanh tra, pháp lý và nghiên cứu của LTO nói chung phải có chuyên môn về kế toán, luật và kinh tế. Nhóm cán bộ thanh tra chủ yếu là những người có trình độ chuyên môn về kế toán/thương mại, do đó cần đặc biệt lưu ý đến vấn đề tuyển dụng, đánh giá nhân sự với yêu cầu, có từ 5-7 năm kinh nghiệm. Về lâu dài, cần thiết xây dựng các khóa đào tạo chuyên sâu cho cán bộ LTO về những vấn đề như: kỹ thuật thanh tra; những vấn đề pháp lý và kỹ thuật về thuế; kỹ năng phỏng vấn; viết báo cáo; khiếu nại; kỹ thuật giải trình trước tòa. (là lĩnh vực mà cán bộ thuế đang thiếu kỹ năng). Điều này có thể cần một chiến lược đào tạo theo tiến trình, qua đó cán bộ thuế có thể trải qua các cấp độ đào tạo khác nhau (sơ cấp, trung cấp và cao cấp) để đạt được trình độ kỹ năng cao nhất, nhằm xử lý một cách hiệu quả các giao dịch của NNT lớn.

Nhiều văn phòng LTO ở các nước tiên tiến thường cho cán bộ hưởng chế độ phúc lợi cao hơn bình thường so với những cán bộ thuế nói chung trong ngành thuế, do trình độ kỹ năng và chuẩn mực công tác của cán bộ LTO cao hơn. Bởi trách nhiệm và trình độ kỹ năng vượt trội của cán bộ LTO đòi hỏi họ không thể bị đối xử ngang bằng như những cán bộ khác trong ngành thuế, nếu không muốn nói phải có chế độ đãi ngộ đặc biệt

Một đặc trưng của tổ chức hoạt động có hiệu quả cao, trong đó có LTO là tính minh bạch và trách nhiệm trong công tác. Chất lượng hoạt động ở cấp độ tác nghiệp được đánh giá trên cơ sở những mục tiêu chất lượng đầu ra chủ yếu. Cần tập trung vào các mục tiêu này ở các khía cạnh số lượng, chất lượng cũng như tính kịp thời của kết quả hoạt động.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Ngoài ra, phương pháp đánh giá sự hài lòng của NNT được sử dụng để xác định thái độ của NNT đối với LTO, bao gồm cả những nhận thức về việc luật thuế được thực hiện công bằng đến mức độ nào và hoạt động của LTO có tham nhũng hay không. Các phương pháp này được tổng hợp trên cơ sở phản hồi từ phía NNT được thu thập thông qua các phiếu điều tra, khảo sát và các phương thức thu thập thông tin khác./.