Mô hình quản lý thuế đối với doanh nghiệp lớn

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán

Dịch vụ hỗ trợ người nộp thuế lớn

LTO cần chú trọng sự cân bằng giữa việc phân bổ các nguồn lực để tập trung vào các hoạt động hỗ trợ nhằm giúp người nộp thuế (NNT) có thể truy cập các thông tin họ cần để thực hiện nghĩa vụ thuế. Bên cạnh đó, LTO phải có các hoạt động cưỡng chế nhằm đảm bảo những đối tượng không tuân thủ sẽ bị phát hiện, xử lý thích đáng. Dịch vụ hỗ trợ sẽ cung cấp thông tin về cơ chế pháp lý, qui định, giải thích luật để xây dựng mối quan hệ tốt với NNT, theo đó họ có thể thông báo với LTO khi gặp khó khăn và tìm được sự trợ giúp.

Những ảnh hưởng đối với việc thu thuế sẽ lớn hơn rất nhiều nếu NNT lớn không tuân thủ đúng nghĩa vụ nộp thuế. Bởi vậy, văn phòng LTO phải có vai trò tư vấn, hỗ trợ nhiều hơn là một cơ quan thực hiện nhiệm vụ quản lý NNT lớn. Cấp độ và chất lượng của dịch vụ hỗ trợ NNT phải cao hơn dịch vụ mà ngành thuế có thể cung cấp. Chức năng hỗ trợ của LTO phải tôn trọng nguyên tắc chủ động, tiên phong, thông qua việc liên hệ với NNT và tìm kiếm nhu cầu của họ, hơn là ngồi chờ NNT đến liên hệ với LTO. Nên thực hiện các hoạt động đề xuất để đảm bảo NNT lớn được giám sát chặt chẽ và duy trì liên lạc. Một đề xuất quan trọng được rất nhiều LTO thực hiện là xây dựng một bộ phận mới, gọi là đại diện của NNT (AccR). Những cán bộ tại bộ phận này làm đầu mối để cung cấp một loạt các dịch vụ cho một nhóm NNT mà họ được phân công phụ trách. Nếu LTO được tổ chức theo ngành nghề thì một số cán bộ đầu mối cũng sẽ được phân bổ về từng nhóm phụ trách ngành nghề riêng.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Để thực thi các lợi ích tiềm năng của bộ phận thành lập này, vấn đề thiết yếu là xác định rõ ràng các chức năng mà AccR phải thực hiện và đảm bảo phân bổ những cán bộ có trình độ phù hợp để thực hiện chức năng này.

Sau khi đã xác định những nhiệm vụ chính của AccR, cần xây dựng các qui trình chi tiết hướng dẫn chính xác cách thức họ cung cấp các dịch vụ. Việc này đòi hỏi sự cân nhắc thận trọng, vì một số dịch vụ còn cần sự phối hợp với các bộ phận nằm ngoài LTO (như vấn đề qui định và giải thích qui định về thuế có thể được một ban chuyên biệt ở Tổng cục Thuế đảm trách)

Vai trò của AccRs

AccR, trước hết là đầu mối liên lạc thực hiện qui trình đảm bảo chất lượng để hỗ trợ LTO có sự chính xác, thống nhất, minh bạch và kịp thời trong quá trình cung cấp dịch vụ cho NNT. Quan hệ tương tác mang tính cá nhân ở cấp độ cao hơn sẽ giúp NNT của LTO thực hiện nhiệm vụ một cách hiệu quả với sự hỗ trợ của một cán bộ đối với tất cả các sắc thuế và nhiều vấn đề khác nhau. Hoạt động của AccR đảm bảo những đối tượng phức tạp gặp khó khăn về vấn đề thuế sẽ nhận được sự trợ giúp có chất lượng cao và thống nhất về nghĩa vụ thuế của họ.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
AccR còn có trách nhiệm xây dựng các hoạt động quản trị cần thiết theo yêu cầu của NNT để họ có thể thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế. AccR sẽ hoạt động như đầu mối đầu tiên tiếp nhận các yêu cầu của NNT. AccR cũng là người điều phối và theo dõi các phòng ban khác thuộc LTO về những vấn đề: yêu cầu của NNT về tất cả các sắc thuế; quá trình tính thuế và xử lý hoàn thuế; đề nghị hướng dẫn qui định về thuế; thay đổi đăng ký và thông tin định danh của NNT; đề nghị thực hiện thanh tra và các hành động cưỡng chế; thay đổi nghĩa vụ thuế và nghĩa vụ tuân thủ; giám sát thời hạn kê khai, nộp thuế và trực tiếp nhắc nhở các trường hợp chậm nộp; đánh giá cấp độ dịch vụ cung cấp cho NNT của LTO; đề xuất các biện pháp cải thiện chất lượng dịch vụ để hỗ trợ tuân thủ tự nguyện; và cung cấp nguồn thông tin cho các phòng chức năng khác về các nhân tố rủi ro của ngành sẽ ảnh hưởng đến hành vi tuân thủ của NNT được giao phụ trách

Tuỳ vào qui mô của NNT và tính phức tạp trong các giao dịch, AccR có thể được giao phụ trách khoảng 20 - 30 NNT, cá nhân hoặc phối hợp với nhóm ngành liên quan. Cán bộ AccR sẽ cung cấp dịch vụ qua thư điện tử, điện thoại hoặc dịch vụ tư vấn trực tiếp.

Xử lý tờ khai và cưỡng chế thu nợ

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Cưỡng chế thu nợ hiệu quả đối với những khoản nợ thuế quá hạn và tờ khai chậm nộp của NNT lớn là một trong những chức năng quan trọng của LTO. ở nhiều nước, NNT lớn chiếm tỷ lệ lớn trong tổng số nợ thuế. Ngăn chặn NNT phát sinh nợ thuế ngay từ đầu (bằng sự giám sát hiệu quả đối với việc tuân thủ nghĩa vụ kê khai và nộp thuế), cưỡng chế thu các khoản nợ thuế quá hạn và tờ khai chậm nộp ngay khi phát sinh là rất quan trọng để đảm bảo NNT lớn giữ nguyên ở mức nghĩa vụ thuế hiện tại và không làm tăng số nợ thuế tồn đọng.

Để đảm bảo truy thu các khoản thuế và tờ khai chậm nộp một cách hiệu quả, LTO cần có những điều kiện: thiết lập chức năng cưỡng chế thu nợ chuyên biệt thuộc LTO chịu trách nhiệm xác định những đối tượng chậm nộp, theo đó, cán bộ thu nợ có thể được phân bổ về từng đội, chia theo nhóm ngành nghề, đảm bảo đủ số lượng và chất lượng cán bộ; theo dõi nợ có thể giúp LTO xác định nhanh chóng các trường hợp nợ thuế. Tuy nhiên, do số thuế phải nộp của nhóm NNT lớn rất đa dạng nên rủi ro kéo theo của việc không kê khai hoặc không nộp thuế càng trở nên gay gắt. Vì lý do đó, việc giám sát tuân thủ các nghĩa vụ này phải chặt chẽ và đối với mọi trường hợp nợ thuế cần liên hệ ngay với NNT để chấn chỉnh trong vòng 24 giờ, kể từ khi phát sinh nợ thuế.

AccR phải thực hiện nhiệm vụ chính là đầu mối liên lạc đầu tiên với NNT lớn mà họ quản lý. Công việc này thực hiện dựa trên cách tiếp cận thiên hướng dịch vụ, để tìm hiểu xem NNT có gặp khó khăn gì trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế mà AccR có thể hỗ trợ họ giải quyết, nhằm đảm bảo khắc phục vướng mắc càng sớm càng tốt. Một số trường hợp chậm kê khai hoặc nợ thuế liên quan đến NNT lớn có thể do những khó khăn về vấn đề hành chính hoặc kỹ thuật thì có thể giải quyết nhanh chóng. Điều quan trọng là những liên hệ đầu tiên này, trong mọi trường hợp đều phải được thực hiện trong vòng 1 ngày, kể từ khi phát sinh hành vi không tuân thủ.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Trường hợp liên hệ đầu tiên của AccR không đem lại kết quả mong muốn thì phải chuyển hồ sơ cho cán bộ cưỡng chế thu nợ, để tiến hành ngay các hành động cần thiết cho việc xử lý. Các hành vi cưỡng chế đối với NNT lớn phải được thực hiện nghiêm túc theo qui định của luật thuế. Mặt khác, cần có qui định là tất cả NNT lớn đều phải nộp tờ khai thuế điện tử. Nên áp dụng các qui trình này để giúp xử lý ngay thông tin về kê khai và nộp thuế của NNT lớn và để sẵn có thông tin nhằm giúp các cán bộ LTO tiến hành xử lý tiếp các trường hợp nợ thuế trong vòng 24 giờ. Sở dĩ có thể áp dụng quy trình này vì NNT lớn mặc nhiên có hệ thống tin học của riêng doanh nghiệp, họ có khả năng thực hiện kê khai thuế điện tử hơn nhiều so với các nhóm NNT khác. Do đó, kê khai thuế điện tử nên là qui định bắt buộc đối với tất cả NNT lớn, bắt đầu ngay khi ngành thuế củng cố hệ thống tin học để hỗ trợ việc thực hiện qui định này. Ngoài ra, phải có sẵn thông tin về số thuế phải nộp để cung cấp ngay cho LTO. Do việc nộp thuế được thực hiện qua ngân hàng, sau đó mới chuyển tới kho bạc, nên có thể cán bộ thuế sẽ nhận được thông tin muộn hợn so với thời điểm NNT hoàn tất các thủ tục nộp thuế tại ngân hàng. Vì vậy, cần có sự kết nối đặc biệt để ngân hàng có thể thông báo trực tiếp ngay cho văn phòng LTO về từng khoản thuế đã được NNT lớn thực hiện. Việc sắp xếp này là khả thi, bởi thực tế số lượng NNT lớn tương đối ít và quan trọng là việc này sẽ giúp LTO giám sát chặt chẽ tình hình tuân thủ thực hiện nghĩa vụ nộp thuế. Quá trình này được thực hiện tự động trong hầu hết các trường hợp.

Thanh tra, kiểm tra thuế

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Nói chung, số thu thuế cùng tính phức tạp trong các giao dịch của NNT lớn cho thấy sự cần thiết phải tiến hành thanh tra thường xuyên ở mức độ cao đối với nhóm đối tượng này. Vì vậy, chức năng thanh tra của LTO thường là nội dung nghiệp vụ lớn nhất và theo thông lệ chung khoảng 50% cán bộ LTO là để dành cho công tác thanh tra thuế.

NNT lớn thường là những tổ chức có uy tín của một quốc gia. Hầu hết những đối tượng này đều kê khai và nộp thuế đúng hạn. Họ rất hiếm khi có hành vi trốn thuế như những hành vi vẫn thường thấy đối với nhóm NNT nhỏ và vừa. Tuy nhiên, sự khác biệt trong công tác thanh tra NNT lớn thường là kết quả của một trong những vấn đề phát sinh về lỗi hành chính. Việc tự tìm hiểu luật thuế thường thực hiện thông qua các chuyên gia tư vấn pháp lý. Vì vậy, chiến lược thanh tra hiệu quả NNT lớn phải đảm bảo các yêu cầu: (1) Phạm vi thanh tra sâu hơn so với trường hợp thanh tra NNT khác. Mỗi NNT lớn đều phải được chú trọng thanh tra, cho dù là thanh tra toàn diện hay chỉ là thanh tra một vấn đề duy nhất với phạm vi hẹp, với thời hạn ít nhất 2 năm một lần; (2) Các trường hợp thanh tra được lựa chọn trên cơ sở phân tích rủi ro tuân thủ một cách thận trọng; (3) áp dụng các hình thức thanh tra khác nhau, bao gồm thanh tra một vấn đề duy nhất, các loại hình thanh tra chuyên đề về doanh thu, thanh tra toàn diện đối với tất cả các loại doanh thu hoặc các kỳ tính thuế và điều tra đầy đủ đối với các dấu hiệu thực hiện tránh thuế và gian lận thuế; (4) áp dụng cơ chế “thẻ vàng”, theo đó NNT được xếp hạng trên cơ sở lịch sử tuân thủ của mình. Theo cơ chế này, NNT được xếp hạng tuân thủ tốt có thể được hoàn thuế mà không cần kiểm tra trước, còn các khoản hoàn thuế lớn của NNT tuân thủ kém hơn có thể bị xử lý chậm lại, vì còn chờ xác định tính hợp pháp của hồ sơ xin hoàn thuế.

Những vấn đề về công nghệ thông tin

Các văn phòng LTO hiện đại sử dụng công nghệ thông tin (CNTT) rất nhiều để hỗ trợ công tác quản lý. Hai vấn đề chính cần giải quyết để xây dựng thành công một LTO là: hệ thống phần cứng đầy đủ để hỗ trợ cán bộ LTO và việc xây dựng các phần mềm ứng dụng hỗ trợ các yêu cầu đặc biệt của LTO.

Khi triển khai LTO, cần cung cấp đầy đủ thiết bị để hỗ trợ cho hoạt động của LTO. Hệ thống này gồm máy chủ, máy trạm, máy tính xách tay và máy in. Không giống các cơ quan thuế khác, sự hạn chế về nguồn lực có thể đòi hỏi sự chia sẻ giữa các cán bộ trong việc sử dụng những thiết bị này, cán bộ LTO phải được trang bị đầy đủ để hỗ trợ thực hiện những chuẩn mực cao của các hoạt động hỗ trợ và công tác cưỡng chế đã đặt ra cho LTO. Theo đó, các đề xuất về CNTT có thể cân nhắc cho mô hình tổ chức LTO bao gồm:

- Trang web cho LTO. Có thể dành một phần riêng về LTO trên website của ngành thuế để NNT có thể tìm được những thông tin về các vấn đề thuế nói chung, hoặc có liên quan ảnh hưởng, bao gồm thời hạn kê khai, mẫu tờ khai và các tờ rơi hướng dẫn (có thể in ra và áp dụng), các qui định nghiệp vụ, những thay đổi về pháp lý, những câu hỏi và giải đáp thường gặp.

- Cơ sở dữ liệu kiến thức. LTO phải có phần mềm cơ sở dữ liệu kiến thức để hỗ trợ cán bộ cung cấp các dịch vụ có chất lượng cho NNT. Cơ sở dữ liệu kiến thức bao gồm những thông tin toàn diện và luôn được cập nhật, được tổng hợp thành sơ đồ các câu hỏi và giải đáp chuẩn mực kèm theo giải thích ngắn gọn. Đặc trưng này thường được tổ chức dưới dạng là một file trên máy tính để có thể dễ dàng truy cập. Cơ sở dữ liệu kiến thức phải đáp ứng việc dùng để trả lời hầu hết những câu hỏi phức tạp về thuế.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
- Hệ thống theo dõi và báo cáo thuế để giúp xác định và xử lý tiếp tục một cách nhanh chóng trường hợp của NNT lớn trong vòng 1 ngày. Do đó, nên có hệ thống báo cáo thuế giúp cán bộ LTO dễ dàng truy cập thông tin về nợ thuế và hành vi kê khai thuế. Hệ thống này có cấu trúc “đơn nhất giao diện” để giúp cán bộ thuế có thể xem xét tất cả các thông tin chính trên một màn hình duy nhất.

Ngoài hệ thống phân tích rủi ro trên máy tính để hỗ trợ việc lựa chọn các trường hợp thanh tra có rủi ro cao, chức năng thanh tra nên được hỗ trợ thêm bằng hệ thống quản lý từng trường hợp riêng lẻ, nhằm đảm bảo đúng hạn và chất lượng cũng như phân tích kết quả thanh tra nhanh chóng và chính xác.

- Hệ thống thông tin sẽ cung cấp cho cán bộ quản lý của LTO những thông tin chính xác và kịp thời để hỗ trợ công tác giám sát các hoạt động nghiệp vụ một cách chặt chẽ.

Triển khai công tác quản lý

Để triển khai được mô hình LTO, đòi hỏi phải có sự tham gia của hầu hết các cán bộ lãnh đạo cấp cao nhất của cơ quan thuế trong các giai đoạn quan trọng của quá trình triển khai. Cách tốt nhất là thành lập giám đốc dự án và đội dự án. Lãnh đạo cấp cao sẽ bổ nhiệm một giám đốc dự án chuyên trách, người đó nên là cán bộ cấp cao của Tổng cục Thuế.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Đội dự án phải xây dựng kế hoạch triển khai rõ ràng và trình lãnh đạo cấp cao phê duyệt. Kế hoạch này phải xác định được những nhiệm vụ triển khai chính, tiến độ thực hiện, các nguồn lực cần thiết để hoàn thành từng công việc, xây dựng thời gian biểu hoàn thành công việc, các yêu cầu về ngân sách và đề án mang tính khả thi. Bước tiếp theo là thành lập Uỷ ban chỉ đạo dự án, gồm các cán bộ đầu ngành, để chỉ đạo giám sát việc xây dựng và triển khai thực hiện dự án, đảm bảo giải quyết mọi vấn đề phát sinh một cách nhanh chóng. Những bước quan trọng để triển khai LTO bao gồm: Thành lập đội dự án và bổ nhiệm chức danh phụ trách dự án; Thành lập Uỷ ban chỉ đạo triển khai LTO; Đảm bảo có đầy đủ thẩm quyền pháp lý để thành lập LTO; Quyết định về cơ cấu tổ chức của LTO; Quyết định các vấn đề chính ảnh hưởng đến sự phát triển của LTO; Xác định các yêu cầu về CNTT cho LTO; Bổ nhiệm lãnh đạo phụ trách LTO, người sẽ hỗ trợ quá trình triển khai dự án; Đảm bảo cơ sở vật chất và thiết bị đầy đủ cho LTO; Chỉ định các chức danh cán bộ LTO; Đào tạo cán bộ; Xây dựng và triển khai kế hoạch truyền thông cho NNT lớn để có thể đi vào hoạt động ở thời điểm thích hợp./.