Lợi dụng quy định chuyển cửa khẩu để gian lận thuế: Vẫn là thời sự nóng bỏng

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán

Công ty Hoa Sơn nhập một lô hàng siêu điện đun nước làm bằng thŠp không gỉ qua cửa khẩu Móng Cái, Quảng Ninh; nhưng chuyển cửa khẩu về Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng khu vực I mở tờ khai làm thủ tục. Giá DN này khai báo tại cửa khẩu cảng khu vực I, Hải Phòng loại siêu đun nước từ 2 - 4 lít là 0,6 USD/chiếc.

Tuy nhiên, giá tại các cửa khẩu khác đối với mặt hàng này là khoảng 1,12 USD/chiếc (gấp đôi so với giá khai báo tính thuế). Đây chỉ là một ví dụ điển hình trong hàng trăm trường hợp, các DN lợi dụng việc chuyển cửa khẩu để gian lận về giá - một việc làm khá phổ biến và bức xúc hiện nay, đặt các đơn vị hải quan trước thách thức lớn.

Vấn đề nóng bỏng

Các vấn đề về chuyển cửa khẩu hàng hoá nhập về để làm thủ tục hải quan được quy định trong Quyết định số 53/2003/QĐ- BTC và Quyết định số 145/2003/QĐ-BTC (sửa đổi, bổ sung Quyết định 53) của Bộ Tài chính. Tổng cục Hải quan cũng có rất nhiều văn bản nhằm chấn chỉnh lại việc chuyển cửa khẩu.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Theo thông tin từ Tổng cục Hải quan, hiện tại xảy ra khá phổ biến các trường hợp lợi dụng chính sách chuyển cửa khẩu để gian lận về giá, thậm chí buôn lậu một số mặt hàng, tránh sự kiểm soát của hải quan cửa khẩu. Thực tế hiện nay, trong quá trình làm thủ tục hải quan, một số Cục hải quan địa phương cũng đã làm thủ tục không đúng quy định hiện hành về chuyển cảng và chuyển cửa khẩu. Theo ông Nguyễn Văn Ba - Đội trưởng Đội Kiểm soát chống buôn lậu qua cảng biển, Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan), bản chất chính sách cho phép chuyển hàng hoá về các cửa khẩu thuận tiện để làm thủ tục hải quan là việc tạo điều kiện thuận lợi cho các DN làm ăn đứng đắn, giảm chi phí, tiết kiệm thời gian và tránh được phiền hà... thế nhưng một số DN đã lợi dụng chính sách này để khai báo giá thấp hơn so với giá thực tế để gian lận thuế. Và đây là vấn đề vẫn còn và sẽ còn nóng bỏng tính thời sự, bức xúc lớn đối với ngành Hải quan nói riêng và dư luận xã hội nói chung.

Các DN nhận thấy cửa khẩu này có thể khai báo giá thấp hơn cửa khẩu khác đã chuyển về làm thủ tục tại đó. Sở dĩ có sự chênh lệch về giá được chấp nhận giữa các cửa khẩu là do việc thực hiện Hiệp định trị giá GATT- tính thuế theo trị giá giao dịch và thực hiện 5 bước của quá trình tham vấn giá. Có thể có nơi, hải quan cửa khẩu không có đủ thông tin để tham vấn hoặc có nơi không làm đầy đủ quy trình đó. Hiện ngành Hải quan cũng có mạng cung cấp thông tin về giá (GTT22) cho các Cục Hải quan, hải quan các cửa khẩu, tuy nhiên, các thông tin này cũng chỉ có tính chất tham khảo. Nếu hải quan cửa khẩu không có đủ căn cứ xác đáng để bác bỏ giá khai báo thì vẫn phải chấp nhận tạm tính thuế theo giá khai báo. Thực tế nhiều trường hợp giá khai báo rất vênh với giá thực tế hoặc với các cửa khẩu khác, nhưng nếu không có chứng cứ xác đáng thì vẫn phải chấp nhận. Sau khi hàng hoá được thông quan, những hồ sơ này được khoanh lại, đánh dấu hỏi (?) và chuyển về bộ phận kiểm tra sau thông quan. Tuy nhiên, kể cả trường hợp kiểm tra sau thông quan nếu vẫn không có căn cứ xác thực để bác bỏ thì vẫn phải chấp nhận giá khai báo.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Ngoài ra, việc chuyển cửa khẩu cũng không thể tránh khỏi do nguyên nhân một số DN móc nối được với một số nhân viên hải quan ở một cửa khẩu nào đó, nên chuyển hàng về đó làm thủ tục. Và cũng có thể một số đơn vị cửa khẩu làm thủ tục nhanh hơn, phục vụ tốt hơn...

Sớm sửa đổi Quyết định 53

Theo ông Nguyễn Văn Ba, thời gian qua trước tình trạng gian lận từ việc chuyển khẩu, Tổng cục Hải quan đã có rất nhiều công văn chấn chỉnh công tác này đối với các đơn vị hải quan địa phương. Tuy nhiên, tình hình cho thấy cần thiết phải có những sửa đổi, bổ sung đối với Quyết định 53 của Bộ Tài chính, ngăn chặn các kẽ hở hạn chế việc lợi dụng để gian lận thuế. Nhiều vấn đề mà Quyết định 53 hiện chưa được đề cập này cần bổ sung. Ví dụ: Cần quy định thời gian vận chuyển, từ khi hàng hoá qua cửa khẩu nhập cho tới khi về đến cửa khẩu mở tờ khai làm thủ tục. Một vấn đề khác là việc mặc dù DN không có trụ sở, không có chi nhánh hoặc có xưởng sản xuất nào ở địa phương nơi đặt cửa khẩu mở tờ khai, nhưng vẫn chuyển khẩu về đó. Có một DN ở tận Quảng Nam chuyển khẩu hàng về cửa khẩu Hà Tây để làm thủ tục. Thực tế, có thể thấy những việc làm như vậy rất bất hợp lý, thậm chí phi lý nếu lấy tiêu chí là giảm chi phí, tiết kiệm thời gian, thuận lợi cho sản xuất kinh doanh... Bởi vậy, tới đây khi tiến hành sửa QĐ 53, cũng nên xem xét, khoanh lại một số phạm vi nhất định, để hạn chế các tiêu cực tiềm ẩn.

\kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Đối với vấn đề chuyển cảng, về mặt nguyên tắc hàng hoá khi làm thủ tục nhập khẩu phải có vận đơn của hãng tàu ghi rõ cảng đích và thuyền trưởng của tàu có một bản Lược khai (manifet), mới được chuyển cảng. Nhưng hiện nay, có hiện tượng một số vận đơn không ghi cảng đích, mà về đến nơi mới điền thêm vào. Nếu là đánh máy thêm vào vận đơn thì sẽ mâu thuẫn với lược khai của thuyền trưởng. Đối với các trường hợp này mới đây, Tổng cục Hải quan đã có văn bản chấn chỉnh mới nhất. Theo Tổng cục Hải quan, hiện nay khái niệm chuyển cảng chưa được định nghĩa riêng, mà được gộp chung trong một khái niệm ềchuyển cửa khẩuể (tại khoản 17, điều 4, Luật Hải quan). Vì vậy, tại Quyết định 53 của Bộ Tài chính có hướng dẫn trường hợp hàng hoá được vận chuyển từ cửa khẩu nhập về cửa khẩu không phải là cửa khẩu nhập cũng là một trong các trường hợp chuyển cửa khẩu. Tuy nhiên, theo các chuyên gia Tổng cục Hải quan, về mặt nghiệp vụ, phải phân biệt các trường hợp này. Trường hợp là chuyển cảng thì người làm thủ tục chuyển cảng không phải là chủ hàng mà là người vận tải. Điều này đã được quy định tại Quyết định số 57/2003/QĐ-BTC của Bộ Tài chính. Cũng theo các chuyên gia Tổng cục Hải quan, vấn đề này sẽ được hướng dẫn rõ hơn trong văn bản hướng dẫn thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hải quan. Nhằm tránh bị lợi dụng để gian lận, trốn thuế, Tổng cục Hải quan đã yêu cầu hải quan các địa phương trước mắt không làm thủ tục đối với các trường hợp nêu trên.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Hiện tại, theo sự tham mưu của Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo làm thí điểm phối hợp về chuyên đề chống lợi dụng chuyển khẩu để gian lận thuế, ở một số đơn vị phía Nam. Tuy nhiên, việc phối hợp cũng còn rất nhiều khó khăn, vướng mắc trong việc đối phó với tình trạng này, do Quyết định số 53 còn nhiều sơ hở. Dự kiến cuối tháng 7, hoặc đầu tháng 8, Quyết định 53 sẽ được sửa đổi, bổ sung.