Thuế TNCN đối với chuyển nhượng chứng khoán: Có nên tạm hoãn?

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán

Kể từ khi dự Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) được tổ chức lấy ý kiến công khai, việc thu thuế TNCN đối với hoạt động chuyển nhượng chứng khoán đã không nhận được sự ủng hộ của các nhà đầu tư tài chính. Đến nay, khi thị trường chứng khoán trong nước vẫn tiếp tục sụt giảm mạnh sau những tháng ngày dài ảm đạm và nhất là khi thời điểm thực thi Luật Thuế TNCN sắp đến gần thì vấn đề thuế đối với chuyển nhượng chứng khoán thêm một lần lại được đem ra cân nhắc; thậm chí đã có ý kiến đề nghị tạm hoãn thu khoản thuế này ngay trong năm 2009. Tất nhiên việc quyết định thực thi ngay hay tạm hoãn là công việc của các cấp có thẩm quyền, bài viết này chỉ xin lạm bàn để tìm ra phương án xử lý hữu hiệu nhất.

Nếu xét trên bình diện chung những diễn biến của nền kinh tế trong nước hiện nay thì đề nghị tạm hoãn thu thuế TNCN đối với chuyển nhượng chứng khoán không phải không có lý. Diễn biến thị trường trong suốt thời gian dài vừa qua đã khiến tất thảy các nhà đầu tư tài chính, dù bản lĩnh và trường vốn nhất cũng phải nản lòng. Đến nay, khi cuộc khủng hoảng tài chính đang lan rộng ra toàn cầu thì ít nhiều, nền kinh tế nước ta cũng bị vạ lây. Theo dự báo, những tác động xấu đến nền kinh tế còn tiếp tục kéo dài sang năm 2009 và thị trường chứng khoán chắc chắn sẽ không tránh khỏi hệ luỵ. Bên cạnh đó, từ đầu năm đến nay, Chính phủ đã và đang tiếp tục triển khai nhiều giải pháp để kiềm chế lạm pháp, vực dậy nền kinh tế trong nước, trong đó những giải pháp về tài chính tiền tệ nói chung và giải pháp về thị trường chứng khoán nói riêng được đặc biệt quan tâm. Với chủ trương lớn này, sang năm 2009, Nhà nước sẽ triển khai mạnh mẽ chương trình cổ phần hoá DNNN, điều này đồng nghĩa với thị trường chứng khoán sẽ phải chịu thêm sức ép lớn về lượng cung, trong khi lượng cầu chưa có khả năng phục hồi mạnh. Mặt khác, xét về tầm ảnh hưởng thì thị trường tài chính, trong đó có thị trường chứng khoán có tính lan toả cao nhất, sự suy thoái thị trường này chắc chắn có tầm ảnh hưởng rộng, do đó việc khôi phục phát triển lành mạnh thị trường (mà việc hoãn thu thuế TNCN đối với chuyển nhượng chứng khoán là một giải pháp) là cần thiết để tác động trở lại sản xuất. Cũng theo lượng tính của Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính, với quy mô thị trường như hiện nay (bình quân 600 - 700 tỷ đồng/ngày), nếu thực hiện thu theo mức 0,1% trên giá chuyển nhượng (một trong 2 cách tính mà Luật Thuế TNCN quy định) thì bình quân một năm, NSNN cũng chỉ thu được 200 - 300 tỷ đồng. So với dự toán thu NSNN dự kiến của năm 2009 là hơn 400.000 tỷ đồng thì số thuế này chỉ chiếm khoảng 1/2000 nên nếu có tạm hoãn thu một năm thì cũng không ảnh hưởng nhiều đến nguồn thu NSNN, trong khi, đó sẽ là liệu pháp tâm lý để tăng thêm niềm tin cho nhà đầu tư, thúc đẩy thị trường chứng khoán - tài chính phát triển.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Tuy nhiên, nếu xét trên tổng thể những quy phạm điều chỉnh của cả bộ Luật Thuế TNCN và xét trên mối tương quan giữa thuế TNCN với các sắc thuế khác thì việc tạm hoãn thu thuế TNCN đối với chuyển nhượng chứng khoán, cho dù chỉ là 1 năm, cũng gây ra những hậu quả khôn lường, cả về tâm lý lẫn thực tiễn. Thứ nhất, nếu Chính phủ đồng ý cho tạm hoãn thu thuế TNCN đối với chuyển nhượng chứng khoán thì dư luận dường như ngay lập tức sẽ gây sức ép với mức giảm trừ gia cảnh, mức thu nhập thấp... bởi đây là những vấn đề còn nóng hơn, liên quan đến số đông người dân trong xã hội. Thứ hai là, nếu chỉ vì khuyến khích sự phát triển của thị trường chứng khoán thì liệu chỉ mình giải pháp về thuế có làm thay đổi được tình hình, trong khi nếu tạm dừng thu thuế TNCN sẽ gây nên một sự so sánh rằng, hoạt động đầu tư vốn có được tạm hoãn thu thuế TNCN không, bởi đây cũng là kênh huy động vốn có hiệu quả của nền kinh tế. Thứ ba là, hiện nay các doanh nghiệp có thu nhập từ đầu tư chứng khoán đang chịu thuế thu nhập doanh nghiệp với thuế suất 28% (từ 1/1/2009 sẽ là 25%), cao hơn nhiều so với mức thuế suất 20% tính trên thu nhập chịu thuế cả năm của cá nhân nhà đầu tư. Do đó, nếu tạm dừng thu thuế TNCN đối với chuyển nhượng chứng khoán sẽ tạo điều kiện để các doanh nghiệp đầu tư chứng khoán tiếp tục so bì, kiến nghị. Thứ tư là, không thể phủ nhận việc tạm dừng thu thuế TNCN đối với chuyển nhượng chứng khoán sẽ là một tiền lệ chẳng mấy hay ho, ảnh hưởng lớn đến việc ban hành các sắc thuế mới trong thời gian tới. Thứ năm là xét về mặt xã hội, các nhà đầu tư chứng khoán đang được nhìn nhận là người có thu nhập cao, nếu dừng thu thuế với đối tượng này thì sẽ là sự bất công đối với hàng triệu hộ kinh doanh nhỏ lẻ và hàng chục triệu người làm công ăn lương trong bối cảnh cuộc sống vô cùng khó khăn hiện nay, vẫn thắt lưng buộc bụng để đóng góp cho NSNN.

Rõ ràng, việc tạm hoãn thu thuế TNCN đối với chuyển nhượng chứng khoán là điều tuyệt đối không nên làm, xét cả về lý thuyết và thực tế. Tuy nhiên, để đảm bảo việc thu thuế TNCN phản ánh đúng thực chất kết quả kinh doanh chứng khoán của nhà đầu tư, đảm bảo cho người kinh doanh chứng khoán không bị đánh thuế vào vốn, nhất thiết phải có biện pháp quản lý linh hoạt, hợp lý và hiệu quả hơn; theo đó, biện pháp kết hợp cả hai phương pháp thu thuế TNCN đối với chuyển nhượng chứng khoán sẽ cho những tác dụng hữu hiệu. Với công thức này, mọi cá nhân đầu tư khi thực hiện chuyển nhượng chứng khoán vẫn phải tạm nộp thuế TNCN theo thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng, đến hết năm sẽ thực hiện quyết toán để được áp dụng thuế suất thuế TNCN 20% trên tổng thu nhập chịu thuế và nếu số thuế tạm nộp lớn hơn số thuế phải nộp, nhà đầu tư sẽ được hoàn lại.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Và cho dù có tìm ra chân lý cho quyết định hoãn hay không hoãn việc thu thuế TNCN đối với chuyển nhượng chứng khoán thì công tác tuyên truyền, giải thích của các cơ quan quản lý cũng cần được đặt lên hàng đầu. Bởi có thấu hiểu đạo lý thì người dân mới đồng thuận và tự giác chấp hành./.