Điều tra khảo sát doanh thu hộ kinh doanh: Tác nghiệp không đơn giản

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán

Hiện nay, công tác quản lý thuế khu vực kinh tế ngoài quốc doanh tuy đã có nhiều tiến bộ so với các năm trước nhưng tỷ lệ thất thu vẫn còn khá lớn. Hầu hết mức doanh thu tính thuế ổn định cho các hộ kinh doanh đều không điều chỉnh theo kịp mức độ tăng của giá cả thị trường. Cơ quan thuế hiểu rõ điều đó, nhưng muốn điều chỉnh kịp thời phải trải qua bước điều tra, khảo sát lại doanh thu thực tế của hộ kinh doanh. Có một thực tế là, các hộ kinh doanh khi lập tờ khai doanh thu thường đối phó bằng cách kê khai thấp hơn mức doanh thu thực tế, thậm chí kê khai thấp hơn cả doanh thu đã được ổn định thuế kỳ trước. Bởi vậy, việc điều tra khảo sát doanh thu tính thuế trong quá trình quản lý thuế đối với hộ sản xuất kinh doanh cá thể là một trong những công việc không đơn giản.

Theo quy định tại quy trình quản lý thu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể ban hành theo Quyết định 1201 QĐ/TCT-TCCB ngày 26/7/2004 của Tổng cục Thuế tại tiết b, điểm 1, mục I, phần B đối với hộ ổn định thuế về điều tra doanh thu thực tế:

“Đội thuế chọn một số hộ kinh doanh đại diện cho các ngành nghề, qui mô kinh doanh để điều tra điển hình làm căn cứ đánh giá tính chính xác của các tờ khai do hộ kinh doanh tự kê khai và làm căn cứ để hiệp thương với hộ kinh doanh kê khai doanh thu không đúng hoặc ấn định thuế đối với những hộ kinh doanh không kê khai, không nộp tờ khai”.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Trong thực tiễn công tác, cán bộ quản lý phải thực hiện những nghiệp vụ của mình trong khoảng thời gian nhất định theo quy định trong mỗi đợt điều tra, khảo sát điều chỉnh lại mức thuế cho phù hợp với thực tế kinh doanh. Vì thế, tác nghiệp điều tra khảo sát doanh thu thực tế trở thành một công việc không đơn giản, nhất là đối với các hộ kinh doanh hoạt động ở các đường phố. Thông thường, cơ quan thuế nhận được một số tờ khai doanh thu của các hộ kinh doanh và trong số đó, không ít những tờ khai doanh thu kê khai quá thấp so với thực tế sản xuất. Một số hộ kinh doanh không lập và nộp tờ khai cho biết, khi nhận được tờ khai từ cơ quan thuế, họ đều biết là sắp có đợt điều chỉnh lại mức thuế phải nộp nên nghe ngóng chưa vội kê khai. Vả lại, thường thì hộ kinh doanh chỉ chú trọng vào mức thuế phải nộp, ít lưu tâm đến doanh thu tính thuế, vì vậy khi phải kê khai mức doanh thu các hộ đều lo ngại và tìm cách khai không đúng doanh thu đạt được trong kinh doanh .

Không nhận được đầy đủ tờ khai và doanh thu kê khai không đúng với thực tế sản xuất kinh doanh là một thực tế, đòi hỏi cán bộ thuế cơ sở phải sử dụng đến các thông tin nắm bắt qua quá trình quản lý thu thuế của mình đối với các hộ kinh doanh trên địa bàn. Tuy nhiên, không phải cán bộ quản lý thuế nào cũng có đầy đủ những thông tin về hoạt động sản xuất kinh doanh của các hộ mình đang quản lý. Bởi lẽ, việc kinh doanh và bán hàng của các hộ cá thể không thực hiện thường xuyên tại quầy hàng, cửa hiệu của họ. Các địa điểm hiện hữu chỉ là nơi giao dịch, tiếp nhận nhu cầu mua bán hàng hoá, còn nghiệp vụ kinh tế chỉ có thể phát sinh sau khi hộ kinh doanh sử dụng điện thoại để liên hệ nguồn hàng và thoả thuận với khách hàng có nhu cầu. Vì vậy, nếu cán bộ quản lý chỉ chú trọng vào hoạt động tại cửa hàng của các hộ kinh doanh thì thường không đủ thông tin để đưa ra mức doanh thu tính thuế có tính thuyết phục.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Qua theo dõi công tác điều tra khảo sát doanh thu hộ kinh doanh của những cán bộ quản lý tích cực thì nhận thấy, họ thường hoàn tất công tác này đúng thời gian quy định, chất lượng dự kiến doanh thu tính thuế và mức thuế phải nộp đạt yêu cầu theo kế hoạch đề ra. Ngược lại, với những đội thuế mà cán bộ quản lý không nắm được thông tin kinh tế của các hộ kinh doanh thường thì kết quả điều tra doanh thu chậm tiến độ, không đạt kế hoạch, đôi khi có những sai sót cơ bản về mặt thủ tục hồ sơ do tính chủ quan trong quản lý. Một trong những tâm lý hạn chế hiệu quả công tác điều tra doanh thu tính thuế, đó là tư tưởng ngại điều chỉnh mức thuế tăng theo thực tế kinh doanh của các hộ cá thể, bởi có thể dẫn đến tình trạng khó thu, dây dưa nợ thuế kéo dài.

Quá trình thực hiện công tác này đã cho thấy một số kinh nghiệm: Đối với một số ngành nghề có thể tính toán được cụ thể như ăn uống, giải khát, dịch vụ.... thì cán bộ quản lý có thể tiến hành tác nghiệp điều tra doanh số một cách nhanh gọn. Đối với một số ngành nghề dịch vụ có sử dụng nguồn điện lưới, cán bộ quản lý cần nắm doanh thu tương ứng trên số kw/giờ điện như xay sát, gia công cơ khí, sản xuất các mặt hàng tiêu dùng… Đối với loại hình kinh doanh dịch vụ giải trí như karaoke, bi-a, internet, trò chơi điện tử… cần căn cứ số giờ hoạt động bình quân để khảo sát doanh thu. Còn đối với các hộ kinh doanh ngành thương nghiệp, cán bộ quản lý phải nắm vững hình thức kinh doanh là bán buôn, bán lẻ; nguồn cung cấp hàng hoá; những khách hàng đến mua hàng thường xuyên, điều kiện kinh doanh và sức mua bán thực tế của từng nhóm hàng hoá qua điều tra các hộ cùng ngành nghề, qua ý kiến người tiêu dùng... để có mức điều chỉnh doanh thu phù hợp.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Mặt khác, các đội thuế phải tăng cường sự phối hợp với bộ phận tổng hợp cung cấp thông tin kinh tế để được cung cấp chứng từ xuất nhập hàng hoá của các doanh nghiệp, hộ kinh doanh có sử dụng hoá đơn, chứng từ, từ đó có thể tiên lượng doanh thu thực tế của các hộ kinh doanh. Một công việc cần thiết và không kém phần quan trọng hỗ trợ đắc lực cho công tác điều tra doanh thu thực tế đó là, niêm yết công khai doanh thu dự kiến của hộ kinh doanh tại các địa điểm thích hợp, sau đó thông báo công khai địa điểm niêm yết để các hộ kinh doanh biết và tham gia ý kiến, giúp cho cơ quan thuế có thêm cơ sở xác định doanh thu của các hộ chưa hợp lý, chưa đúng thực tế sản xuất kinh doanh để điều chỉnh lại.

Công tác điều tra khảo sát doanh thu thực tế để tính thuế là một trong những công việc không đơn giản của cán bộ quản lý các hộ kinh doanh cá thể. Công tác này nếu không được chú trọng đầu tư đúng mức, thực hiện đúng quy trình và thủ tục pháp lý sẽ gặp rất nhiều khó khăn, nhất là khi phải tính toán lại mức thuế để chuẩn bị kỳ ổn định thuế mới cho các hộ kinh doanh. Vì vậy, để làm tốt công tác này, cán bộ quản lý phải không ngừng rèn luyện tư tưởng, đạo đức, lối sống, lòng tâm huyết với nghề và có tinh thần trau dồi học hỏi chuyên môn nghiệp vụ, đảm bảo sâu sát với cơ sở, nhằm ổn định nguồn thu và thiết lập công bằng xã hội./.