Giảm thuế gián thu, tăng thuế trực thu

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Sinh Hùng, các nguồn thuế hiện tại của Việt Nam phản ánh rõ ràng tính chưa bền vững của ngân sách nhà nước và xa hơn là hiệu quả của nền kinh tế còn thấp.

- Thưa Bộ trưởng, trong phiên thảo luận về ngân sách Nhà nước, nhiều đại biểu Quốc hội tỏ ý lo ngại về cơ cấu thu ngân sách Nhà nước đang có khoản thiếu sự ổn định. Nhận định của Bộ Tài chính về vấn đề này là như thế nào?

Báo cáo của Chính phủ đã chỉ rõ, những “khoản thu không chắc chắn” hiện chiếm 55,73% trong tổng thu ngân sách Nhà nước, gồm từ dầu thô, thu từ nhà đất, thu xổ số kiến thiết, thu xuất nhập khẩu. Trong tổng số thu vượt 27.400 tỷ đồng thì số tăng thu từ sản xuất kinh doanh còn ở mức thấp, chỉ chiếm khoảng 20%.

Nhìn vào những khoản này, thì thấy dầu mỏ – vốn luôn được tách thành một nguồn thu quan trọng của đất nước, nhưng cũng chỉ có hạn, khai thác mãi rồi cũng hết. Thuế nhà đất mới trở thành một trong những nguồn có mức tăng trưởng cao thì đã có chiều hướng chững lại do thị trường đóng băng.

Nhưng đáng chú ý nhất là nguồn thuế xuất nhập khẩu (luôn chiếm gần 1/3 tổng thu) đang phải cắt giảm đáng kể do phải thực hiện đúng tiến trình tự do hoá mậu dịch, mở cửa thị trường, hội nhập AFTA, WTO...

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Như vậy, tình trạng này rõ ràng phản ánh tính chưa bền vững của ngân sách Nhà nước và xa hơn là hiệu quả của nền kinh tế còn thấp. Trong 5 năm tới, chúng ta phải phấn đấu chuyển dịch được các dòng thuế này, làm sao cho nguồn thuế nội địa (không kể dầu thô) phải chiếm khoảng 60 - 63%, thu từ xuất nhập khẩu chỉ còn 17-19%, thu từ dầu thô chỉ khoảng 17-18%.

- Như vậy, đối sách gần như bắt buộc là tập trung tìm giải pháp cho “nửa còn lại” của ngân sách Nhà nước. Bộ trưởng đánh giá sao về khả năng điều chỉnh theo hướng tận thu hơn đối với hoạt động sản xuất- kinh doanh của khối doanh nghiệp?

Với số lượng doanh nghiệp đang tăng rất mạnh, không có lý gì lại không tin tưởng vào nguồn thu này.

Theo đánh giá của tôi, như năm 2005 này, với gần 50.000 doanh nghiệp thành lập mới, tổng vốn đăng ký lên tới 83.000 tỷ đồng, rồi vốn thu hút FDI cũng đạt trên 4 tỷ USD thì con số tăng trưởng nguồn thu 6,4% so với dự toán là chưa tương xứng với kết quả hoạt động, tiềm năng và lợi thế từ đây.

Tuy nhiên, thuế đối với các hoạt động sản xuất kinh doanh không thể thay đổi theo hướng gây “sốc”, mà việc tận thu cần thực hiện theo cách mở rộng, bao quát đối tượng chịu thuế, đối tượng nộp thuế.

Một hướng khác, tuy không mới nhưng nếu làm được thì cũng giải quyết đáng kể vấn đề. Đó là việc khắc phục tình trạng thất thu, nợ đọng thuế, trốn thuế, xuất hiện nhiều doanh nghiệp lậu thuế, doanh nghiệp đăng ký nhưng hoạt động ngoài sự kiểm soát, lừa đảo, chuyển giá, mua bán hoá đơn để gian lận thương mại,... Đó là việc đổi mới cơ chế tiến hành và công nghệ thu thuế làm sao để bao quát được nguồn thu và đối tượng nộp thuế.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
- Nhưng cho dù có làm được điều này, nhiều chuyên gia cho rằng vẫn có một sự khác biệt rất lớn trong hệ thống thuế và phí của Việt Nam so với quốc tế, khi chúng ta còn quá lệ thuộc vào các nguồn thuế gián thu?

Đúng thế, các nguồn thuế trực thu ở các nước luôn có tỷ trọng cơ cấu rất cao, thường từ 30%, có nước chiếm tới một nửa ngân sách Nhà nước. Đây cũng sẽ là hướng điều chỉnh quan trọng của chính sách thuế Việt Nam trong thời gian tới.

Có thể thấy điều đó thời gian qua trong việc tăng cường, mở rộng diện thu từ các khoản thuế nhà đất, rồi thuế thu nhập dành cho người có thu nhập cao, chuẩn bị ban hành Luật thuế tài sản đánh vào mua sắm và sở hữu bất động sản, sửa đổi, bổ sung thuế tài nguyên nhằm điều tiết hợp lý nguồn thu từ tài nguyên thiên nhiên...

Trong điều kiện các mức thuế suất buộc phải theo xu hướng giảm hiện nay, thì việc mở rộng đối tượng thu, điều tiết hợp lý thu nhập, tách chính sách xã hội ra khỏi chính sách thuế, thậm chí ban hành một số luật thuế mới phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế thị trường hội nhập quốc tế là những khả năng chắc chắn!

- Trong kỳ họp lần này, Quốc hội sẽ sửa đổi luật thuế giá trị gia tăng và thuế tiêu thụ đặc biệt. Vậy sự hiệu chỉnh 2 luật thuế có đi theo hướng giảm thuế suất, tăng đối tượng để phục vụ mục đích như ông nói ở trên?

Cũng gần như thế. Có thể thấy, cả 2 dự án sửa đổi Luật thuế này đều có xu hướng thống nhất lại chính sách thuế, giảm thiểu phạm vi, mức độ ưu đãi thuế hoặc thực hiện ưu đãi thuế có thời hạn.


kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Tuy nhiên, Luật thuế tiêu thụ đặc biệt còn có ý nghĩa khác, thông qua việc điều chỉnh thuế đối với mặt hàng ôtô, Nhà nước khẳng định rằng, nếu cứ tiếp tục duy trì mức bảo hộ cao đối với một số ngành thì chỉ gián tiếp làm cho ngành đó không có được sự nỗ lực phát triển, không thể cạnh tranh được khi hội nhập vào sân chơi chung - điều không tránh khỏi trong thời gian trước mắt.