Luật quản lý thuế: Khi cả xã hội cùng chung tay

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán

Được Quốc hội khoá XI, kỳ họp thứ 10 thông qua ngày 29/11/2006 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2007, Luật Quản lý thuế đã tạo ra hành lang pháp lý thuận lợi để cả nước cùng chung tay gánh vác nhiệm vụ công tác thuế. Kết quả này được thể hiện rõ qua những biến chuyển sau một năm đầu triển khai Luật.

Kết quả bước đầu

Những kết quả nhìn thấy với việc xác định rõ quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của người nộp thuế (NNT), qua cơ chế DN tự tính - tự khai - tự nộp thuế, Luật Quản lý thuế (QLT) đã tạo ra hàng lang pháp lý rõ ràng để nâng cao ý thức của người dân trong xã hội về việc chấp hành nghĩa vụ với NSNN. Các tổ chức, cá nhân đã chủ động hơn với việc nộp thuế của mình, theo đó tờ khai thuế được nộp kịp thời hơn so với trước, các nội dung ghi trong tờ khai cụ thể rõ ràng hơn, tính chính xác của các số liệu trong hồ sơ khai thuế cao hơn trước. Số liệu cuối năm 2007 so với thời điểm 01/07/2007 tỷ lệ các tờ khai thuế GTGT chưa nộp, quá hạn và lỗi giảm là 27%, 65% và 32%; các tờ khai khác như thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế thu nhập doanh nghiệp… tỷ lệ tờ khai quá hạn bình quân đã giảm đáng kể. Sau khi trực tiếp được đối chiếu số liệu của mình ở bộ phận hỗ trợ hoặc qua điểm cung cấp thông tin được đặt công khai tại cơ quan thuế, nhờ đó NNT đã chủ động đến cơ quan thuế để đối chiếu công nợ và nộp các khoản nợ đọng, nhờ đó số nợ đọng về thuế đã có sự chuyển biến tích cực.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Với nội bộ ngành thuế, việc áp dụng Luật Quản lý thuế đã tạo điều kiện để cơ quan quản lý thuế các cấp được tổ chức lại theo mô hình quản lý theo chức năng; Cán bộ công chức thuế được bố trí, sắp xếp lại, được đào tạo và đào tạo lại để nâng cao trình độ chuyên sâu trong từng lĩnh vực. Theo đó, về thanh tra thuế, đã dựa trên cơ sở thu thập và phân tích thông tin, đánh giá mức độ tuân thủ và xác định rủi ro phân loại doanh nghiệp để quyết định việc thanh tra thuế đối với từng trường hợp có vi phạm pháp luật thuế hoặc có rủi ro về thuế. Việc thực hiện thanh tra theo quy định của Luật QLT vừa tập trung được nguồn lực để thực hiện công tác thanh tra đúng đối tượng theo sự phân loại tốt, chưa tốt, dựa trên mức độ tuân thủ pháp luật, nhằm chống thất thu về thuế có hiệu quả hơn, và đặc biệt không làm phiền những trường hợp đã thực hiện tốt pháp luật thuế. Kết quả này thể hiện rõ qua con số: năm 2007, tổng số doanh nghiệp toàn ngành đã tiến hành thanh tra và kiểm tra tăng khoảng 25% so với năm 2006 nhưng số thuế truy thu tăng gấp 1,3 lần so với cùng kỳ năm 2006.

Đối với chức năng quản lý nợ, trên cơ sở những điều chỉnh của Luật QLT, ngành thuế đã xây dựng bộ máy quản lý nợ từ trung ương đến địa phương đã phân tích được nguyên nhân nợ và tình trạng nợ trong toàn ngành, từ đó triển khai các biện pháp đồng bộ để xử lý dứt điểm nợ cũ, giảm thiểu nợ mới phát sinh, áp dụng các biện pháp cưỡng chế để thu hồi nợ. Nhờ đó, các khoản nợ ngân sách (không bao gồm nợ luân chuyển sang kỳ sau) có xu hướng giảm dần. Tính đến 31/12/2007, các khoản nợ ngân sách chỉ còn chiếm 3,2% trên tổng số thuế thu NSNN và có xu hướng giảm tiếp trong 8 tháng đầu năm 2008.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Trong nỗ lực nâng cao hiệu quả hỗ trợ NNT, cơ quan thuế các cấp đã biên soạn tài liệu, kịp thời cung cấp thông tin, xây dựng các tài liệu hướng dẫn thực hiện Luật QLT; hỗ trợ trực tiếp qua cơ quan thuế hơn 115.600 lượt; hỗ trợ qua điện thoại hơn 113.900 lượt, giải đáp bằng văn bản hơn 12.700 văn bản, tổ chức tập huấn về chính sách và thủ tục hành chính thuế cho gần 120.000 lượt NNT; Đây được xem là những chuyển biến rõ ràng nhất trong mối quan hệ giữa cơ quan thuế và NNT khi DN được nâng lên vị trí khách hàng quan trọng, thay vì đối tượng bị quản lý như trước kia.

Nhằm đáp ứng nhu cầu của Luật Quản lý thuế và mô hình tổ chức bộ máy mới, năm 2007 ngành thuế đã triển khai gần 50 phần mềm ứng dụng dùng chung thống nhất trong toàn ngành; Đã triển khai hạ tầng kỹ thuật mạng hiện đại, hoàn thiện mô hình mạng trực tuyến kết nối rộng toàn quốc bao gồm gần 700 mạng cục bộ với hơn 2 nghìn máy chủ, hàng nghìn thiết bị mạng và gần 3 vạn máy tính cá nhân. Tính đến nay, toàn ngành đã trang bị số máy tính cá nhân đạt hơn 70% số cán bộ thuế. Việc triển khai hạ tầng truyền thông kết nối truyền dữ liệu giữa Cục Thuế với các Chi cục Thuế không chỉ đem lại hiệu quả cao trong việc kiểm soát chất lượng và tiết kiệm nhân lực lao động thủ công, mà còn giảm thiểu thời gian thực hiện thủ tục hành chính thuế, khai thác thông tin về chính sách, thủ tục thuế, về doanh nghiệp để kịp thời phát hiện sai sót điều chỉnh.

Trong thời gian đầu triển khai thực hiện Luật QLT, sự phối kết hợp giữa cơ quan thuế với các tổ chức, cá nhân có liên quan bước đầu đã đạt kết quả nhất định trong việc cung cấp thông tin và quản lý thuế. Theo đó, Tổng cục Thuế và Tổng cục Cảnh sát nhân dân đã sửa đổi bổ sung để có quy chế phối hợp mới phù hợp với quy định của Luật QLT; Bộ Tài nguyên Môi trường đã phối hợp xây dựng Thông tư liên tịch về liên thông một cửa trong việc thực hiện các thủ tục hành chính về đất đai và cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở; Bộ Tài chính - Viện Kiểm sát nhân dân tối cao - Toà án nhân dân tối cao phối hợp xây dựng Thông tư liên tịch hướng dẫn việc thông báo, gửi, cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến người phạm tội, cá nhân và tổ chức vi phạm, nhằm đảm bảo phục vụ cho công tác phòng, chống, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước trong các lĩnh vực xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh và quản lý thuế. Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan phối hợp với ngân hàng xây dựng Thông tư liên tịch về việc cung cấp trao đổi thông tin giữa cơ quan thuế với ngân hàng và tổ chức tín dụng, nhằm phát hiện nhanh các trường hợp tổ chức có dấu hiệu mất khả năng thanh toán để ngăn ngừa các hành vi trốn thuế, ngược lại, khi phát hiện kinh doanh có dấu hiệu phá sản, giải thể, cơ quan thuế chủ động để ngân hàng kịp thời thu hồi nợ đã cho vay.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Như vậy có thể khẳng định rằng, Luật QLT từ khi có hiệu lực đến nay, với sự nỗ lực của toàn ngành tài chính và ngành thuế, sự phối hợp của các ngành có liên quan, UBND các cấp, công tác quản lý thuế đã có chuyển biến tích cực; ý thức của người nộp thuế trong việc kê khai, nộp thuế tự giác và kịp thời hơn, do đó kết quả thu ngân sách ở hầu hết các địa phương chuyển biến tốt hơn. Tổng thu ngân sách 6 tháng cuối năm 2007 tăng 31,5% so với 6 tháng đầu năm 2007 (chưa thực hiện Luật QLT), góp phần hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách cả năm 2007 với tốc độ thu tăng 18,5% so với năm 2006, trong đó thu nội địa trừ dầu tăng 32,1% so với năm 2006.

Tiếp tục phát huy hiệu quả 6 tháng đầu năm 2008 tổng thu ngân sách tăng 37,8% so với cùng kỳ năm 2007, trong đó: thu nội địa trừ dầu thô tăng 38,9% so cùng kỳ năm 2007. Các khoản thu, sắc thuế lớn có mức tăng trưởng khá so với cùng kỳ như: Thu từ khu vực DNNN (chiếm tỷ trọng lớn nhất (33,4%) trong tổng thu nội địa trừ dầu) tăng 34,4%; Thu từ khu vực DN có vốn DDTNN tăng 39,8%; Thu từ khu vực CTN-NQD tăng 35,1%; Thuế thu nhập cá nhân tăng 44,8%.

Những vướng mắc phát sinh

Tuy đã chuẩn bị khá tốt các điều kiện để triển khai thực hiện Luật QLT, nhưng những khó khăn, vướng mắc trong giai đoạn đầu thực hiện cơ chế quản lý thuế mới, không phải là không có. Đầu tiên là nhiều hạn chế từ nội tại khi đội ngũ CBCC thuế, đặc biệt là cán bộ cấp cơ sở phần lớn chưa được đào tạo lại hoặc chưa nắm bắt kịp về kiến thức quản lý thuế mới nên bỡ ngỡ trong thời gian đầu triển khai thực hiện. Cũng theo quy định của Luật QLT, chỉ có các chức danh, chuyên viên chính, kiểm soát viên chính của cơ quan quản lý thuế mới được thực hiện thanh tra thuế. Tuy nhiên hiện nay các địa phương, số lượng chuyên viên chính, kiểm soát viên chính quá ít nên chưa đủ lực lượng để tổ chức các đoàn thanh tra thuế. Bên cạnh đó, việc xử lý vi phạm pháp luật về thuế có nơi, có lúc còn gặp khó khăn như người nộp thuế vi phạm nhưng không để số dư tiền gửi ngân hàng nên các biện pháp cưỡng chế như trích tiền gửi tại ngân hàng không thực hiện được; hoặc tình trạng mua bán sử dụng hoá đơn bất hợp pháp vẫn còn tồn tại, thanh toán bằng tiền mặt vẫn còn phổ biến. Đối với người nộp thuế, đặc biệt là các hộ kinh doanh do kiến thức hạn chế, lại phân tán rộng trên địa bàn khác nhau nên việc tiếp cận theo phương thức quản lý thuế mới bước đầu còn nhiều khó khăn.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Ngoài ra, Luật QLT đã quy định cụ thể về trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc phối hợp cung cấp thông tin, trao đổi công tác trong quản lý thuế, nhưng do Luật mới trong thời gian đầu thực hiện nên chưa có những chế tài cụ thể về trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức có liên quan, từ đó chất lượng công tác phối hợp quản lý thuế chưa đạt hiệu quả như mong muốn.

Giải pháp trong thời gian tới

Để Luật QLT tiếp tục phát huy hiệu lực, hiệu quả trong cuộc sống và nhất là giải quyết ngay những vướng mắc còn tồn tại, trong thời gian tới ngành thuế sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền và công tác hỗ trợ NNT, đặc biệt hỗ trợ về kiến thức nghiệp vụ thuế và nghiệp vụ kế toán cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, các doanh nghiệp mới thành lập. Đối với CBCC thuế sẽ tiếp tục tổ chức tốt việc đào tạo và đào tạo lại các kỹ năng quản lý thuế mới, trong đó tập trung vào đội ngũ cán bộ thuế cấp Chi cục Thuế.

Bên cạnh việc đẩy mạnh công tác quản lý thu hồi nợ, xử lý dứt điểm những tồn tại do cơ chế, chính sách cũ để lại, giảm thiểu nợ chây ỳ, đặc biệt tập trung thanh tra các đơn vị lớn, có rủi ro cao về thuế, cơ quan thuế các cấp phái nhanh chóng triển khai xây dựng kho dữ liệu thông tin về người nộp thuế, thông tin về quản lý thu thuế và thông tin liên quan từ các ngành khác để cung cấp nhanh chóng, kịp thời, chính xác, phục vụ công tác nghiệp vụ, quản lý, chỉ đạo điều hành của các cấp.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Ngành thuế cũng sẽ tăng cường phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, địa phương trong quá trình triển khai thi hành Luật Quản lý thuế; đồng thời tiếp tục hoàn thiện và ban hành các Thông tư liên tịch về cung cấp và trao đổi thông tin giữa Bộ Tài chính và các Bộ, ngành liên quan, xem đây là các quy định pháp quy cụ thể về trách nhiệm của từng cơ quan nhằm mục đích đưa công tác quản lý thuế đi vào nề nếp, đúng theo yêu cầu của Luật.