Bộ Tài chính đề xuất giảm thuế xuất khẩu than từ 20% xuống 10%

Trước tình hình sản xuất kinh doanh của Tập đoàn Than và khoáng sản Việt Nam trong 7 tháng năm 2012 gặp khó khăn, trên cơ sở kiến nghị của Tập đoàn, Chính phủ đã có ý kiến chỉ đạo giao Bộ Tài chính chủ trì giải quyết theo thẩm quyền và điều hành theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo số 231/TB-VPCP ngày 02/7/2012 của Văn phòng Chính phủ; trường hợp vượt thẩm quyền hoặc có ý kiến khác thì báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính đã có công văn số 12208/BTC-CST ngày 10/9/2012 báo cáo Thủ tướng Chính phủ và đề xuất biện pháp giảm thuế xuất khẩu than từ 20% xuống 10% nhằm tháo gỡ khóa khăn cho doanh nghiệp.

Trong 7 tháng năm 2012, toàn Tập đoàn tiêu thụ được 21,8% triệu tấn (trong nước 14,6 triệu tấn, xuất khẩu 7,2 triệu tấn) bằng 47,9% kế hoạch năm. Tồn kho tính đến ngày 31/7/2012 tồn trên 9 triệu tấn. Nguyên nhân chủ yếu là do lượng than tiêu thụ trong nước giảm mạnh (do tăng trưởng kinh tế chậm); giá than xuất khẩu giảm (do suy giảm kinh tế toàn cầu). Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam đã tiết giảm chi phí nhưng do giá xuất khẩu giảm nên với mức thuế xuất khẩu 20% thì giá thành than xuất khẩu cao hơn giá bán nên Tập đoàn không xuất khẩu được.



Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy giảm các nước có sản lượng sản xuất than lớn trên thế giới cũng đã có chính sách giảm thuế nhằm tăng lượng xuất khẩu than tại các nước này. Ví dụ như Indonessia (sản xuất khoảng 340 triệu tấn/năm, xuất khẩu khoảng 280 triệu tấn/năm) thuế xuất khẩu là 0%; Úc (sản lượng tương đương Indonessia) thuế xuất khẩu 0%; Trung quốc (sản xuất trên 3 tỷ tấn/năm, vừa xuất khẩu và nhập khẩu than hàng trăm triệu tấn/năm), thuế xuất khẩu than 10%; Mông Cổ thuế suất thuế xuất khẩu than tối đa không quá 7%; Nga thuế xuất khẩu 5%. Theo dự báo, giá than thế giới tiếp tục có xu hướng giảm do kinh tế thế giới chưa phục hồi, cung về than vượt cầu. Vì vậy, nếu duy trì mức thuế suất thuế xuất khẩu than là 20% thì Tập đoàn sẽ không thể xuất khẩu được than.



Để tháo gỡ khó khăn cho Tập đoàn, trên cơ sở tính toán về lợi ích của việc giảm thuế xuất khẩu than tương ứng với giá bán trong 4 tháng cuối năm 2012, Bộ Tài chính thấy rằng nếu giảm mức thuế xuất khẩu xuống10%, Tập đoàn sẽ xuất khẩu được với sản lượng dự kiến là 6,5 triệu tấn. Việc điều chỉnh giảm thuế xuất khẩu ngoài việc tạo điều kiện cho Tập đoàn tăng số lượng than xuất khẩu, giảm tồn kho; Tập đoàn không phải tạm ngừng sản xuất, giải quyết được việc làm cho người lao động, không gây ảnh hưởng đến đời sống và an toàn xã hội của công nhân ngành than và người dân vùng mỏ - khoảng 11 vạn người, thu ngân sách nhà nước cũng sẽ tăng do lượng than tồn kho sẽ xuất khẩu được, Tập đoàn cũng cân đối được tài chính để thực hiện được việc đầu tư để sản xuất than theo kế hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 60/QĐ-TTg ngày 09/01/2012 và Quyết định số 549/QĐ-TTg ngày 11/5/2012. Vì vậy, Bộ Tài chính đã trình Thủ tướng Chính phủ cho phép giảm thuế xuất khẩu than từ 20% xuống 10%. Khi thị trường phục hồi và giá than thế giới tăng thì điều chỉnh tăng thuế xuất khẩu than cho phù hợp.