Thực hiện cơ chế “một cửa”: Lợi ích kép về quản lý thuế

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán

Thực hiện cải cách hành chính thuế nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người nộp thuế (NNT), ngành thuế đã triển khai thực hiện Quy chế hướng dẫn, giải đáp vướng mắc về chính sách thuế, quản lí thuế và giải quyết các thủ tục hành chính thuế của NNT theo cơ chế “một cửa” (sau đây gọi tắt là Quy chế “một cửa”) ban hành kèm theo Quyết định số 78/2007/QĐ-BTC ngày 18/09/2007 của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Qua gần hai năm triển khai thực hiện, việc thực hiện Quy chế “một cửa” đã mang lại nhiều lợi ích cho cả NNT và cơ quan thuế.

Triển khai đồng bộ

Ngay khi Quy chế “một cửa” được thông qua, Tổng cục Thuế đã ban hành Công văn số 3449/TCT-CC ngày 12/9/2008 gửi Cục Thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để hướng dẫn thực hiện, đồng thời tổ chức các đoàn công tác đi khảo sát tình hình thực hiện quy chế “một cửa” để nắm bắt những khó khăn và vướng mắc của địa phương trong quá trình triển khai.

Kết quả cho thấy, đã có 97% Cục Thuế và 94% Chi cục Thuế tổ chức thực hiện Quy chế “một cửa” tập trung trong việc tiếp nhận và trả kết quả giải quyết các yêu cầu, thủ tục hành chính thuế của NNT. Hầu hết các cơ quan thuế đã khắc phục những khó khăn về trụ sở làm việc bằng nhiều giải pháp như chuyển các bộ phận chức năng của cơ quan thuế sang địa điểm khác hoặc thuê các địa điểm ngoài trụ sở của cơ quan thuế để ưu tiên bố trí cho bộ phận “một cửa”, đảm bảo đủ rộng, khang trang và đáp ứng yêu cầu phục vụ tốt nhất cho NNT. Nhiều Cục Thuế và Chi cục Thuế đã quan tâm bố trí các thiết bị vật chất cho bộ phận “một cửa” như hệ thống quầy, bàn giao dịch giữa cán bộ thuế và NNT được bài trí trang nhã, lịch sự; bàn ghế cho NNT ngồi chờ và kê khai hồ sơ thuế, bảng niêm yết công khai thủ tục hành chính thuế; giá để ấn phẩm tuyên truyền hỗ trợ và các mẫu biểu miễn phí cho NNT, máy tính nối mạng, máy in, trang bị kios thông tin thuế cho NNT sử dụng… Một số Cục Thuế, Chi cục Thuế lớn tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai còn bố trí khu vực chỉ dẫn thông tin và hệ thống lấy số xếp hàng tự động làm cho khu vực đón tiếp NNT vừa đảm bảo an ninh trật tự, vừa tạo thuận tiện cho NNT. Hầu hết các cơ quan thuế đã tổ chức việc tiếp nhận yêu cầu, thủ tục hành chính thuế tại một địa điểm tập trung duy nhất là bộ phận tuyên truyền hỗ trợ, theo đó tất cả các yêu cầu giải đáp vướng mắc, đăng kí thuế, đăng kí thay đổi thông tin, hồ sơ khai thuế, hoàn thuế, miễn giảm thuế của NNT… đều được tiếp nhận và trả kết quả ở một nơi. Nhiều Cục Thuế cũng đã chủ động mở rộng phạm vi thực hiện Quy chế theo điều kiện thực tế cho phép, nhằm tạo thuận lợi hơn nữa cho NNT.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Tại bộ phận “một cửa”, 87% Cục Thuế và 79% Chi cục Thuế đã bố trí cán bộ thuộc bộ phận tuyên truyền hỗ trợ thực hiện tiếp nhận yêu cầu, hồ sơ của NNT. Đặc điểm dễ nhận thấy của đội ngũ này là những cán bộ trẻ, có năng lực, có kĩ năng giao tiếp, có khả năng tiếp thu ứng dụng tin học và nhiệt tình công tác. Đến thời điểm này, 100% Cục Thuế và các Chi cục Thuế lớn đã cài đặt ứng dụng tin học cho bộ phận “một cửa” để thực hiện công việc theo dõi nhận, trả hồ sơ thuế, in phiếu hẹn và theo dõi thời hạn trả kết quả cho NNT; theo dõi luân chuyển hồ sơ giữa các bộ phận chức năng và đôn đốc giải quyết hồ sơ đúng hạn. 100% Cục Thuế và nhiều Chi cục Thuế đã triển khai ứng dụng nhận tờ khai mã vạch HTKK cho NNT, thực hiện tiếp nhận tờ khai bằng mã vạch hai chiều.

Nỗ lực cao độ để khẳng định hiệu quả

Sau gần hai năm triển khai, việc thực hiện Quy chế “một cửa” đã đảm bảo việc tiếp nhận và trả kết quả giải quyết các yêu cầu, thủ tục hành chính cho NNT tại một địa điểm tập trung duy nhất, các thủ tục được công khai rõ ràng nên đã tạo điều kiện thuận lợi, để NNT không phải mất thời gian đi lại nhiều lần qua các bộ phận chức năng, đồng thời hạn chế rất nhiều hành vi tiêu cực, nhũng nhiễu của cán bộ thuế.

Quy chế “một cửa” cũng đã tạo ra một môi trường quản lý nề nếp, văn minh, buộc cán bộ thuế, cơ quan thuế thay đổi phong cách tiếp xúc với NNT thông qua cách thức đón tiếp chu đáo, lịch sự, công khai, minh bạch, với mục tiêu tạo điều kiện thuận lợi nhất cho NNT.

Đối với cơ quan thuế, việc tập trung một đầu mối tiếp nhận, theo dõi quá trình xử lí và trả kết quả yêu cầu, thủ tục hành chính thuế đã tăng cường kiểm soát nội bộ và giúp lãnh đạo kiểm tra, đôn đốc tiến độ giải quyết các yêu cầu, vướng mắc của NNT một cách kịp thời; đồng thời việc tăng cường sử dụng các ứng dụng tin học trong công tác tiếp nhận, luân chuyển và trả kết quả tại bộ phận “một cửa” cũng đã cho phép hạn chế tình trạng chậm muộn như trước kia.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Đặc biệt, một số Cục Thuế như TP Hồ Chí Minh, Kiên Giang, Tây Ninh… đã tổ chức tập huấn, quán triệt mục tiêu yêu cầu và trao đổi cách thức tổ chức thực hiện thống nhất, đồng bộ trên toàn địa bàn, giữa Cục Thuế và các Chi cục Thuế nên việc triển khai đã đạt kết quả rất tốt, được NNT đánh giá cao.

Giải pháp khắc phục khó khăn

Theo mô hình mục tiêu, việc vận hành cơ chế “một cửa” đòi hỏi phải có sự đồng bộ từ cơ cấu tổ chức, trình độ cán bộ, qui trình nghiệp vụ, cơ sở vật chất..., nhất là phải đổi mới tư duy, thay đổi thói quen, nếp nghĩ. Do phải ràng buộc với rất nhiều yếu tố nên đến nay, dù đã đạt nhiều kết quả không thể phủ nhận thì việc triển khai quy chế “một cửa” của ngành thuế vẫn đang phải đối diện với không ít khó khăn thách thức.

Về cơ sở vật chất, do hầu hết trụ sở cơ quan thuế được xây dựng chưa tính đến yêu cầu của việc triển khai mô hình “một cửa” tập trung nên cho dù diện tích nơi đón tiếp còn chật hẹp, không tương ứng với số lượng NNT đến giao dịch, các Cục Thuế, Chi cục Thuế đã cố gắng cải tạo, sửa chữa, cơi nới, phá ngăn các tường thông phòng nhỏ thành phòng lớn. Cá biệt, một số nơi tổ chức không gian phòng đón tiếp chưa hợp lí, chưa chú ý tới việc ngăn cách không gian dành cho NNT và nơi làm việc của cán bộ thuế nên đã xảy ra tình trạng lộn xộn, mất an ninh trật tự. Bên cạnh đó, tại một số cơ quan thuế tuy đã trang bị thiết bị hiện đại nhưng bố trí chưa hợp lí, đồng bộ nên chưa tạo được phong cách riêng của cơ quan thuế.

Về tổ chức công việc, ở cấp Cục Thuế mặc dù phần mềm ứng dụng QHS (theo dõi nhận trả hồ sơ thuế) đã được triển khai, cài đặt nhưng nhiều nơi vẫn ghi sổ thủ công; một số nơi mới chỉ nhập hồ sơ đầu vào trên QHS mà chưa theo dõi đầu ra. ở cấp Chi cục Thuế, việc theo dõi, đôn đốc giải quyết đúng hạn các hồ sơ, thủ tục chưa thực hiện trên QHS mà chủ yếu theo dõi bằng thủ công nên hiệu quả chưa cao.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Về bố trí cán bộ, hầu hết nhân sự tại bộ phận “một cửa” đã đáp ứng được yêu cầu công việc về giải đáp vướng mắc, hướng dẫn tiếp nhận các thủ tục hồ sơ của NNT, tuy nhiên do phải luân phiên, luân chuyển cán bộ thường xuyên nên ở nhiều nơi cán bộ chưa được chuyên sâu, gây khó khăn cho công tác đào tạo. Mặt khác, độ tuổi bình quân của cán bộ tại bộ phận “một cửa” tại một số nơi khá cao nên có hạn chế trong việc đào tạo và đào tạo lại, nhất là việc sử dụng các phần mềm ứng dụng tin học. Để khắc phục, nhiều cơ quan thuế muốn ký thêm hợp đồng lao động với lực lượng lao động trẻ, tốt nghiệp đại học loại giỏi nhưng vì thiếu biên chế nên rất khó khăn khi thực hiện nhiệm vụ.

Nhằm khắc phục hạn chế trong quá trình triển khai thực hiện qui chế “một cửa”, Tổng cục Thuế đã nghiên cứu và hướng dẫn cơ quan thuế các địa phương thực hiện phân nhóm theo qui mô để có cách thức phục vụ phù hợp, hiệu quả. Bên cạnh việc tiếp tục rà soát lại tất cả các qui trình, thủ tục hành chính thuế, loại bỏ những thủ tục hành chính không còn phù hợp để giảm thời gian, chi phí, hồ sơ giấy tờ trong việc thực hiện các nghĩa vụ thuế của NNT. Toàn ngành tiếp tục triển khai mạnh mẽ công nghệ tin học vào khai thuế, nộp tờ khai thuế qua mạng để đa dạng hoá các hình thức phục vụ, đồng thời giảm tải các giao dịch trực tiếp của NNT, góp phần nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động của bộ phận “một cửa” tại cơ quan thuế các cấp./.