Thí điểm mô hình doanh nghiệp tự khai nộp thuế

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào

Cải cách hành chính thuế theo hướng tạo thuận lợi cho doanh nghiệp (DN) là mục tiêu chiến lược mà ngành thuế luôn tập trung thực hiện. Từ ngày 1-1-2004, Cục Thuế TP Hồ Chí Minh được ngành thuế lựa chọn làm thí điểm cơ chế DN tự kê khai, tự tính thuế, tự nộp thuế vào NSNN, gọi tắt là cơ chế tự khai nộp.


Yêu cầu khách quan

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào
TP Hồ Chí Minh, một trung tâm kinh tế năng động nhất cả nước với số đối tượng kinh doanh đến nay gần 30 nghìn DN và 160 nghìn cơ sở sản xuất, kinh doanh. Những năm gần đây, khi Luật DN bắt đầu có hiệu lực, với những quy định thông thoáng, hằng năm thành phố có thêm khoảng 5.000 DN mới ra đời. Trước yêu cầu đòi hỏi sản xuất, kinh doanh, bộ máy quản lý thuế còn nhiều bất cập, số cán bộ của Cục Thuế TP Hồ Chí Minh chỉ có khoảng từ 3.200 đến 3.500, trong đó có khoảng 300 cán bộ hợp đồng. Trước đây, một cán bộ thuế quản lý khoảng 90 hộ sản xuất, kinh doanh hoặc từ 20 đến 25 DN, đến nay khối lượng công việc quản lý đã tăng lên ba lần về DN và gấp đôi về số hộ theo quy định.


Vì vậy việc tìm tòi thay đổi phương thức quản lý đã trở thành một nhu cầu khách quan, vì nếu không đổi mới sẽ không thể theo kịp yêu cầu phát triển sản xuất, kinh doanh.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào
Sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 197/2003/QÐ-TTg và Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 127/2003/TT-BTC về việc thí điểm thực hiện cơ chế cơ sở sản xuất kinh doanh tự kê khai, tự nộp thuế, trong tháng 12-2003, Cục Thuế TP Hồ Chí Minh đã thành lập Phòng tự khai nộp với các bộ phận thực hiện bốn chức năng: hỗ trợ DN; quản trị tổng hợp; đôn đốc thu và cưỡng chế thuế; thanh tra. Số lượng đơn vị thực hiện thí điểm được lựa chọn ban đầu là 337 đối tượng, đến nay phát sinh thành 340.


Cục Thuế TP Hồ Chí Minh đã tổ chức tập huấn cho các DN thí điểm về kê khai thuế; một số chính sách, chế độ như kê khai thuế GTGT; thuế TNDN; chế độ hoàn thuế, việc sử dụng quản lý hóa đơn chứng từ; chính sách ưu đãi miễn giảm thuế. Soạn thảo, in tài liệu về cơ chế tự khai, tự nộp thuế, giải đáp vướng mắc của các DN làm thí điểm... Từ ngày 5 đến ngày 10 hằng tháng, Phòng tự khai nộp gửi DN tờ khai thuế GTGT, thuế TNDN để kê khai và nộp lại cho cơ quan thuế trực tiếp hoặc qua bưu điện. Những tháng đầu bỡ ngỡ, một số DN nộp tờ khai thuế chậm, nhưng đến nay 100% số DN đã nộp đúng hạn, kịp thời, đầy đủ cho cơ quan thuế. Trong sáu tháng đầu năm, 340 DN đã nộp 5.225 tỷ đồng, đạt 58% dự toán pháp lệnh, tăng 57% so với số nộp cùng kỳ của DN làm điểm.


Song song với việc vận hành cơ chế DN tự khai nộp, Cục Thuế đã tập trung lực lượng đẩy mạnh công tác kiểm tra, thanh tra thuế. Hằng tháng bộ phận thanh tra của Phòng tự khai nộp đã lên chương trình kiểm tra quyết toán thuế, đã kiểm tra quyết toán thuế năm 2003 của 61/340 DN với số thuế truy thu và phạt 17 tỷ 281 triệu đồng. Khi DN thực hiện tự kê khai, tự nộp thuế vào NSNN đã tạo điều kiện cho cơ quan thuế tập trung lực lượng xử lý những vấn đề lớn hơn như giúp DN lành mạnh hóa tài chính, kiểm tra hoàn thuế nhanh chóng, kịp thời cho 112 DN làm điểm với số thuế đã hoàn 143 tỷ đồng.


Tiếng nói từ phía DN

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào
Qua tiếp xúc, lắng nghe ý kiến phản hồi từ DN, chúng tôi ghi nhận sự thành công bước đầu của một chính sách mới. Chị Phạm Thị Minh Hảo, Kế toán trưởng Công ty thép miền nam cho rằng, đây là bước chuyển đáng mừng của ngành thuế để thiết lập mối quan hệ bình đẳng giữa cơ quan thuế với DN. Khi cơ quan thuế đặt lòng tin vào DN, thì DN phải nâng cao ý thức chấp hành luật pháp thuế, nâng cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong hoạt động. Cơ chế DN tự khai, tự nộp bảo đảm sự thông thoáng, giảm thủ tục kê khai, báo cáo. Trước đây, đến kỳ nộp thuế phải lập bảng kê kèm theo hóa đơn, bản sao lưu tại đơn vị và đưa vào hồ sơ gửi cơ quan thuế, đến nay thủ tục này được bãi bỏ. Về mặt thời gian, trước đây vào ngày 10 hằng tháng, DN phải hoàn tất bảng kê, thủ tục nộp thuế tháng trước, đến nay, theo quy định mới vào ngày 25 hằng tháng mới phải nộp, do đó DN có điều kiện về thời gian, chuẩn bị chu đáo hơn. Tóm lại, cơ chế mới tạo điều kiện giảm bớt thủ tục và thời gian cho DN.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào
Qua sáu tháng làm thí điểm DN vẫn phát huy tính tự giác, khi phát sinh thuế là nộp ngay, nghiêm túc thực hiện nghĩa vụ. Ðây là hình thức tổ chức quản lý phù hợp điều kiện mới, cơ quan thuế không can thiệp vào sản xuất, kinh doanh, DN phải tự nâng cao trách nhiệm và nghĩa vụ nộp thuế. Tuy nhiên, sự thông thoáng, giảm thủ tục hành chính của cơ quan thuế ban đầu cũng làm DN thấy hẫng hụt, nếu làm không tốt, có sai sót không có người nhắc nhở, chỉ ra sai sót để khắc phục, do đó còn tâm lý lo ngại sơ suất về thủ tục kê khai thuế, đảo thuế sẽ bị phạt. Mặt khác, trong quá trình sản xuất, kinh doanh, do thiếu thông tin khi giao dịch, chẳng may bị lợi dụng, sau đó các đối tượng bỏ trốn, liên quan đến hoàn thuế, khi bị phát hiện sẽ bị phạt. Do đó, sắp tới cơ quan thuế cần giúp đỡ DN tổ chức mạng thông tin để DN khai thác truy cập, phát hiện kịp thời các DN làm ăn khuất tất, giúp DN làm ăn chân chính phòng ngừa, tránh được rủi ro.


Chị Trần Thị Danh, Phó Giám đốc tài chính Công ty nhựa Sài Gòn, có nhận xét, việc trao quyền để DN tự kê khai, tự nộp thuế là bước cải cách giảm thủ tục hành chính, nêu cao ý thức chấp hành pháp luật thuế của DN. Nhà nước nên mạnh dạn mở rộng mô hình này. Sắp tới, nếu Cục Thuế cho thực hiện tự khai nộp các loại thuế thu nhập cá nhân và thuế sử dụng đất thì DN cũng không thấy có trở ngại gì.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào
Trong sáu tháng cuối năm, Cục Thuế cần nghiên cứu hoàn thiện về tổ chức và phương thức quản lý cùng các quy trình quy phạm phục vụ việc quản lý, kiểm tra, thanh tra cho tất cả các loại thuế ở Phòng tự khai nộp; từng bước "chuyên nghiệp hóa", đội ngũ cán bộ thuế, nâng cao hiệu quả quản lý.