Luật Thuế Thu nhập cá nhân: Phải đảm bảo công bằng và hiệu quả

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán

Thuế thu nhập cá nhân phải đảm bảo được tính công bằng và hiệu quả. Thực hiện được điều này đòi hỏi Nhà nước phải kiểm soát được thu nhập của người dân.

Sáng (2/11), Quốc hội họp phiên toàn thể tại Hội trường, thảo luận về một số nội dung còn có ý kiến khác nhau của Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên điều khiển phiên họp.

Thảo luận tại Hội trường, các Đại biểu Quốc hội đều thống nhất về sự cần thiết phải ban hành Luật Thuế thu nhập cá nhân trong việc quản lý và vận hành nền kinh tế của đất nước. Tuy nhiên, các đại biểu cũng còn nhiều băn khoăn về tính khả thi và thời gian có hiệu lực của đạo luật.

Theo các đại biểu, về nguyên tắc, thuế thu nhập cá nhân phải đảm bảo được tính công bằng và hiệu quả. Thực hiện được điều này đòi hỏi Nhà nước phải kiểm soát được thu nhập của người dân. Trong khi đó, ở Việt Nam đang diễn ra tình trạng kém minh bạch về thu nhập của một bộ phận dân cư nên việc đảm bảo một hệ thống thuế công bằng rất khó khả thi. Mặt khác số lượng và chất lượng của đội ngũ cán bộ thuế cũng còn khá khiêm tốn so với khối lượng công việc hiện nay của ngành thuế.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Đại biểu Hồ Quốc Dũng (đoàn Bình Định) nêu một thực tế là khả năng quản lý, kiểm soát thu nhập của các cơ quan quản lý còn hết sức hạn chế, việc thanh toán bằng tiền mặt còn khá phổ biến trong khi các giải pháp kiểm soát thuế thu nhập dự kiến thực hiện thời gian tới cũng còn nhiều bất cập nên khi áp dụng sẽ khó có sự công bằng cho mọi người, tính khả thi không cao.

Nhiều ý kiến xung quanh mức giảm trừ gia cảnh

Một trong những điểm mới của Dự thảo Luật thuế thu nhập cá nhân là quy định về mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc mà người nộp thuế có trách nhiệm nuôi dưỡng. Mức giảm trừ gia cảnh là khoản tiền được trừ khỏi thu nhập chịu thuế trước khi tính thuế đối với những thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh, từ tiền lương, tiền công. Đây cũng là nội dung được đại biểu Quốc hội quan tâm nhiều nhất trong phiên thảo luận sáng nay.

Về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thị Kim Ngân (đoàn Hải Dương) cho rằng mức giảm trừ gia cảnh được nêu trong Dự thảo Luật là 4 triệu đồng/ người và 1,6 triệu đồng cho mỗi người phụ thuộc là phù hợp. Đại biểu Nguyễn Thị Kim Ngân giải thích, đến năm 2009 (thời điểm dự kiến Luật Thuế Thu nhập cá nhân được đưa vào áp dụng) thì dự báo thu nhập bình quân đầu người một năm ở Việt Nam vào khoảng 1.100 USD (tương đương 1,5 triệu/người/tháng). Như vậy, mức giảm trừ gia cảnh quy định trong Luật Thuế Thu nhập cá nhân sẽ là thấp so với những người có thu nhập cao nhưng lại là cao so với đa số nhân dân Việt Nam vào thời điểm đó. Nếu phân tích như vậy thì đa số người dân Việt Nam vẫn không phải chịu thuế này, chỉ có một bộ phận ít những người có thu nhập cao mới phải nộp thuế.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Tuy nhiên cũng có những ý kiến cho rằng mức giảm trừ gia cảnh nêu ra trong Dự thảo Luật là cao và bản chất của Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân là đã có thu nhập thì phải nộp thuế chứ không phải khi điều kiện sống đầy đủ mới có trách nhiệm nộp thuế.

Thu nhập từ cổ phần ưu đãi trong DNNN cũng phải nộp thuế

Liên quan đến quy định về các khoản thu nhập được miễn thuế, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng cần đưa thu nhập từ cổ tức của người lao động là cổ đông được mua cổ phần ưu đãi trong Doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) vào diện chịu thuế.

Về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thị Kim Ngân (đoàn Hải Dương) cho rằng, sẽ là không công bằng nếu miễn thuế cho khoản thu nhập trên. Ngoài ra giữ lại điều khoản này còn có thể vi phạm những cam kết của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). “Sẽ bất bình đẳng đối với những người lao động là công chức, viên chức, sĩ quan, chiến sĩ lực lượng vũ trang đang làm việc trong những đơn vị hành chính sự nghiệp, cũng là phục vụ cho nhà nước nhưng lại không được hưởng nguồn cổ phiếu ưu đãi, mà tất cả những lợi tức này có được là từ nguồn vốn, đất đai, tài sản của Nhà nước giao cho DNNN chứ không tự có”, đại biểu Nguyễn Thị Kim Ngân nói.

Thêm vào đó, theo đại biểu Nguyễn Thị Kim Ngân, trên thực tế có rất ít người lao động có đủ khả năng mua hết số cổ phần ưu đãi mà mình được hưởng, họ chọn hình thức “bán lúa non” để mong thu được một khoản chênh lệch lo cho cuộc sống của mình. Chính vì thế, nếu giảm thuế cho những khoản thu nhập này thì vô hình chung đã miễn thuế cho những người có tiền bỏ ra gom hết cổ phần ưu đãi của người lao động. Chính vì thế, đại biểu Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng “Để cho công bằng, bình đẳng xã hội và thực hiện cam kết của WTO thì phải đưa khoản thu nhập này vào diện chịu thuế”.

kế toán hà nội - công ty dịch vụ kế toán hà nội đã phát triển như thế nào - kế toán 247, dịch vụ kế toán, đào tạo kế toán, tin tức kế toán
Đồng tình với ý kiến trên, đại biểu Nguyễn Đức Kiên (đoàn Sóc Trăng) cho rằng: Thuế thu nhập cá nhân phải đảm bảo người có thu nhập thấp đóng thuế thấp, người thu nhập cao đóng thuế cao và những người có thu nhập ngang nhau thì đóng mức thuế như nhau. Chính vì vậy cổ tức từ cổ phần ưu đãi trong các DNNN cũng cần phải nộp thuế nếu không sẽ tạo sự bất bình đẳng trong đội ngũ những người làm công, tham gia từ trước đến nay trong bộ máy chính quyền và trong các doanh nghiệp. “Những người làm việc trong DNNN cổ phần hoá đã được Nhà nước ưu đãi 1 lần rồi, trong khi những cán bộ làm việc trong các cơ quan hành chính sự nghiệp hay các doanh nghiệp nhà nước quy định giữ 100% vốn, không cổ phần hoá thì lại không được hưởng nguồn lợi này. Điều đó là không công bằng”, đại biểu Nguyễn Đức Kiên nói.

Tại phiên thảo luận, nhiều đại biểu Quốc hội cũng đề cập tới vấn đề có tiếp tục thu thuế thu nhập cá nhân đối với chủ doanh nghiệp tư nhân sau khi đã nộp thuế thu nhập doanh nghiệp hay không. Đại biểu Mỹ Hương (đoàn Đà Nẵng) cho rằng, về bản chất chủ doanh nghiệp tư nhân cũng có thể xem như một cá nhân kinh doanh vì toàn bộ khối tài sản đưa vào kinh doanh là thuộc quyền sở hữu của chủ doanh nghiệp tư nhân, vì nên chuyển đối tượng doanh nghiệp tư nhân sang đóng thuế thu nhập cá nhân.

Cũng liên quan tới vấn đề này, đại biểu Cao Ngọc Xuyên (đoàn Bạc Liêu) nhất trí với việc chuyển các hộ sản xuất kinh doanh hiện đang nộp thuế thu nhập doanh nghiệp (28% lợi nhuận) sang nộp thuế thu nhập cá nhân theo biểu thuế luỹ tiến từng phần (5-35%). Đại biểu Cao Ngọc Xuyên cho rằng, hộ sản xuất kinh doanh không phải là doanh nghiệp, không có tư cách pháp nhân nên chuyển như thế sẽ có lợi cho họ, thể hiện quan điểm “Khoan thư sức dân” của Nhà nước. Cũng theo đại biểu Cao Ngọc Xuyên, theo số lượng của Bộ Tài chính, sẽ có khoảng 1,5 triệu hộ được hưởng lợi từ chính sách này.